Kirish Kompyuter grafikasi

Kirish
Kompyuter grafikasi tushunchasi hozirda keng qamrovli sohalarni o’zida mujassamlashtirib, bunda oddiy grafik chizishdan to real borliqdagi turli tasvirlarni xosil qilish,ularga zeb berish, programma vositasi yordamida hatto tasvirga oid yangi loyixalarni yaratish ko’zda tutiladi. U multimedia muhitida ishlash imkoniyatini beradi.
Kompyuter grafikasi- bu avvalo keng tarqalib borayotgan programma ta’minotidir, ya’ni kompyuter grafikasi mavjud va yaratilayotgan programmalarga tayanadi. U hatto programmalarning o’ziga zeb berishda ham juda keng qo’llaniladi. Uning rivojlanshi jarayonlarning real uch o’lchovli fazoda qanday kechishini aniq tasvirlash(hatto harakatdagi) imkoniyatini yaratdi. Shuning uchun hozirda shunday amaliy programmalar paketlari mavjudki,ular yordamida ko’rilayotgan masalaning asosiy parametrlarinigina bergan holda uning yechimi natijasi grafik shaklda olinishi mumkin.Bu holda, biz natijalarni ko’plab jadvallar shaklida olishdan qutilamiz va bunga intilish kerak.
Kompyuter grafikasi nafaqat ilmiy xodimlar, balki rassomlar, turli soha loyihachilari, reklama bilan shug’ullanadigan mutaxassislar, Internet sahifalarni yaratish, o’qitish jarayoni uchun va boshqa sohalarda muhim rol o’ynamoqda. Uning ayniqsa poligrafiya sohasida qo’llanilishi keyingi paytlarda rang-barang, suratli adabiyotlar, o’quv qo’lllanmalari, badiiy asarlarning paydo bo’lishida yuksak bezash texnikasidan foydalanishni taqozo etmoqda. Diqqatni o’ziga jalb qiluvchi videoroliklar, Internet sahifalarini yaratishni kompyuter grafikasisiz tasavvur qilish qiyin bo’lib qoldi.
Kompyuter grafikasi uch turga bo’linadi: rastrli grafika, vektorli grafika va frontal grafika. Ular bir-biridan monitor ekranida tasvirlanishi va qog’ozda bosib chiqarilishi bilan farqlanadi.
Rastrli grafika. Rastrli grafika nuqtalar(qog’ozda) va piksellar yordamida(nuqtalar ekranda shunday deb ataladi) hosil qilinadi. Тabiiyki, nuqtalar soni qancha ko’p bo’lsa(ular zich qilib joylashtirilsa) unga asoslangan rasm, shakl, grafik va hokazolar shuncha aniq ko’rinib turadi. Shu munosabat bilan ekranning hal qilish qobiliyati kiritilgan bo’lib,unda gorizontal va vertikal yo’nalishlardagi nuqtalar sonimuhim rol o’ynaydi va u ekrannaing hal qilish imkoniyati deyiladi.
Odatda bunday ko’rsatkich 640x480, 800x600, 1024x768 yoki bulardan yuqoripiksellarda beriladi. Тasvir o’lchovi hal qilish qobiliyati bilan bog’liqdir. Bu parametr dpi (dots per inch-nuqtalar soni zichligi) bilan o’lchanadi. 15 dyuymli(1 dyuym=2,54 sm)monitorda ekranda tasvir o’lchovi 28x21sm ni tashkil qiladi. Buni hisobga olsak 800x600 pikselli monitorda ekranni tasvirlash qobiliyati 72 dpi ga teng bo’ladi. Buni hisobga olsak. Kompyuter xotirasida rangli tasvir ko’p joy olinishi tushunish kiyin emas. Misol uchun 10x15 sm. Li rasm taxminan 1000x1500 piksellardan iborat bo’ladi.
Agar har bir rangli nuqtani tasvirlash uchun 3 bayt ketsa. Bitta rasmning o’zixotrada taxminan 4 mln bayt joyni egallaydi. Bunday ma’lumot xususan Internet sahifalarini yaratishda e’tiborga olinishi zarur. Shuning uchun ham hozirda yaxshi multimedia programmalarini, videorliklarni yaratish uchun 128 Mbaytdan kam bo’lmagan va mos ravishda tezligi katta bo’lgan kompyuterlardan foydalanishdan lozim.
Demak, rasrli grafika bilan ishlash uchun yuqori unumli kompyuter talab qilinadi.
Rastrli grafikaning kamchiligi sifatida shuni aytish mumkinki, tasvirni masshtablashtirish(kattalashtirish, kichiklashtirish) jarayoni natijasida nuqtalar o’lchovi kattalashishi bilan tasvir aniqligi yomonlashishi mumkin va hatto tasvir tanib bo’lmaydigan darajaga borishi mumkin.
Rastrli grafika elektron (multimedia) va poligrafik nashrlarda keng qo’llaniladi. Nashrlardan turli illyustratsiyalarni yaratishda, odatda skaner orqali olingan raqamli foto yoki videokamera (hozirda bunday fotoapparat va videokameralar keng tarqalmoqda, ammo ularning baholari hozircha ancha qimmat) yoki rassom. Loyixachi tomonidan tayyorlangan tasvirlardan foydalaniladi. Shuning uchun ham rasrli grafikada tahrirlovchi programma vositalaridan keng foydalaniladi. Bu programmalar. Odatda tasvirlarning aniqroq ko’rinishda bo’lishini ta’minlaydi.
Ma’lumki, Internetda rastrli grafika keng tarqalgan bo’lib, u bilan ishlash uchun esa ko’pincha Adobe Photoshop programmasidan foydalaniladi.
Ushbu maxsus paket tasvirlarni kompyuterda qayta ishlovchilar uchun asosiy qurol bo’lib qoldi.
Photoshop –bu nafaqat sodda , qulay va foydali dastur balki juda katta imkoniyatlarga ega bo’lgan raqamli fotografiya bilan ishlashga yo’naltirilgan platforma hamdir.
Qisman,raqamli kameralarga o’rnatilgan RAW-formatlarni quvvatlash ta’minlangan, fayl-brauzer, tasvirlarni 16-bitli formatda tahrirlash takomillashtirilgan. V chastnosti, obespechena podderjka vstroyennix RAW-formatov sifrovix kamer, bir necha ranglarni taqqoslash , qatlamlar bilan ishlashning yangi texnologiyasi (Layer Comps). Yana bitta yangilik – televizor ekranidagi tasvirlarni qo’llab quvvatlash(to’g’ri to’rt burchakli piksellarda ), bu esa dizayn, videofilmlar uchun zastavkalar va menyu dlya DVD lar uchun menyular yaratish imkonini beradi.