Kirish I. Umumiy qism

1-rasm. Invertorning tuzilishi

Uzluksiz elektr taminoti (UPS) tarkibida invertor quyidagini amalgam oshiradi, masalan, kompyuter tizimlari uzluksiz elektr ta’minoti amalga oshirish imkonini beradi, va tarmoq kuchlanish to‘satdan yo‘qolib qolsa, u holda invertor darxol zaxira batareyadan olinadigam energiya bilan kompyuterni quvvatlay boshlaydi. Hech bo‘lmaganda, foydalanuvchining ishini to‘g‘ri yakunlash va kompyuterni to‘g‘ri o‘chirish uchun imkoniyat beradi.

Katta qurilmalarni uzluksiz elektr ta’minotini amalga oshirishda, katta sig‘imli akkumulyatorlarga ega bo‘lgan invertorlardan foydalaniladi va bu akkumulyatorlar avtonim ravishda istemolchilarni elektr energiyasi bilan taminlab turish imkoniyatiga ega, tok bor yo‘qligiga qaramasdan, toki tarmoq normal holatiga kelmagunga qadar. Tarmoq o‘z holatiga qaytganida UPS istemolchilarni to‘g‘ridan-to‘g‘ri tok manbaiga ulaydi va akkumulyatorlar zaryadlana boshlaydi.



2-rasm. UPSning tashqi kurinishi.
1.2 Invertorning texnik xarakteristikalari.

Elektr energiyasini o‘zgartiruvchi zamonaviy texnologiyalarda invertor faqat oraliq vazifasini bajaruvchi qurilma sifatida ishlaydi va uning vazifasi kuchlanishni katta chastotada (o‘n va yuz kilogerts) transformatsiya qilish yo‘li bilan o‘zgartirishdir. Yaxshiyamki bugungi kunda bu masalani yechish oson, chunki invertorlarni ishlab chiqish va yasash uchun yuz amper tok kuchiga ega toklarni ko‘tara oladigan yarimo‘tkazgichli kalitlar, hamda kerakli parametrli magnitoo‘tkazgichlar, shuningdek invertorlar uchun maxsus yasalgan elektron mikrokontrollerlar (rezonanslilarini hisobga olgan holda).

Boshqa kuchlanish manbalari kabi, invertorlarga qo‘yiladigan talablar quyidagilarni o`z ichiga oladi: Yuqori foydali ish koeffitsienti (FIK), yani samaradorlik, ishonchlilik, iloji boricha kichik o‘lcham va vazn. Bundan tashqari, invertor kirish kuchlanishidagi yuqori garmonikaning ruxsat etilgan darajasiga bardosh berishi va iste’molchilar uchun nomaqbul bo‘lgan kuchli impuls shovqinini yaratmasligi kerak.

"Yashil" elektr manbalariga (quyosh panellari, shamol tegirmonlari) ega bo'lgan tizimlarda umumiy tarmoqqa elektr energiyasini to‘g‘ridan-to‘g‘ri yetkazib berish uchun Grid-tie invertorlari qo‘llaniladi va ular sanoat tarmoqlari bilan sinxron ishlishi mumkin.