Kirish, fonetik sath, leksik-semantik sath

Mustaqil o‘zlashtirish uchun

Komil inson – yuksak munosabat sohibi

Komil insonning o‘ta kamtarin, biror hukm-xulosa chiqarishda juda ehtiyotkor bo‘lishining asosiy sababi shundaki, u har bir masalada bilganidan bilmagan tomonlari ko‘proq ekanligini tushunadi va har doim ehtiyot munosabatda bo‘ladi.

Omiy va johil uchun esa hamma narsa ayon, chunki u hech narsani bilmaydi, jumladan, o‘zinig bilmasliginini ham. Tiliga ixtiyorsizligidan xayoliga kelgan bo‘lg‘ur-bo‘lmag‘ur fikrlarni hayiqmay bayon qilaveradi va el orasida e’tiborini yo‘qotadi. Tasavvuf axloqi omiy va johilga to‘g‘ri gapni uqtirishga intilishni ham johillik alomati deb biladi va hamisha “Suxan ba ahli suxan boyad guft" (So‘zni aytgil uqqanga) amali asosida ish ko‘rishni tavsiya etadi. Shuning uchun hatto Mansur Xallojning o‘ldirilishini buyuk oriflar (jumladan, Xoja Abdullo Ansoriy Hiraviy) qattiq qoralamaganlar, zero u “analhaq” (“Men Haqman”) shiorini Haq va Inson birligini tushungan oriflar davrasidagina emas, shariat

ahkomlari, shariat talqinidagi Alloh (Xudo)ga iymon keltirgan, ma’rifiy Haqqi mutlaqdan mutlaqo bexabar omiy va johil dindorlar orasida ham targ‘ib etavergan, so‘zni uqolmaydiganlarga aytgan. Shu bois shariat yuzasidan to‘g‘ri jazolangan, zero shariat uqishni emas, uning ahkomlariga ko‘r-ko‘rona bo‘ysunishni talab etadi.