2.1 Binolarni tekshirish usullari va texnikaviy izlanish.
Bino konstruktiv elementlarini tekshirish yoki tashxis qilishdan maqsad — barcha yoki aksariyat nuqsonlami topish va ularni keltirib chiqargan sabablarni aniqlashdan iborat Tekshirish asosida konstruksiyalarni yaxshilash, kuchaytirish yoki almashtirish haqida qaror qabul qilinadi va loyihalash uchun dastlabki hujjatlar tilladi. Ular qaror bo yicha va uning binodagi o‘rni va ko'zda tutiladigan hajmi bo'yicha bo'lishi lozim.
Ko'rish usuli bilan ba’zan ko'rikdan o'tkazish mumkin bo’lmagan konstruktiv elementlarni: masalan poydevorlarni, ayrim balkalarning holatini aniqlash mumkin, ko'rish usulida eskirishni aniqlash uslubi jadvalini hamda ayrim mexanik usullarni, jumladan to‘qillatish usulidan foydalaniladi. Ultratovush va elcktrli o'lchovlarga asoslangan bo’lmasdan nazorat qilish asboblari ham borgan sari ko’proq ommalashmoqda.
Laboratoriya usuli, tashxis qo’yish turining aniqlovchisi, yordamchi usul hisoblanadi. Asosiy sinovlar so’zsiz aniq natijalar beradi va ulardan nihoyatda mas’uliyatli hollarda foydalaniladi, chunki bunday sinovlarda hatto sinalayotgan qo‘shni elementlar zararlanishi va buzilishi mumkin. Asliy sinovlarni yuklar qo'yish yo'li bilan o‘tkaziladi. Tekshirishni tashxisdan o'tkazish uchun uni tashkil etishning ko’pgina usullari bor. Tekshirish bir necha bosqichdan iborat: ko'rish asboblari va laboratoriya jihozlari yordamida tekshirish.
Tekshirishda binoning dcvorlaridagi, orayopmalardagi va o'rta devorlardagi pardoz qatlami ostida yashirin yuk ko'taruvchi elementlarning konstruktiv sxemalarini hamda konstruktiv elementlaming birgalikda ishlash sharoitlarini aniqlashdan iborat. Ko'rik va tekshiruvlarning materiallari yuk ko'taruvchi konst ruksiyalami nazorat hisoblash uchun foydalaniladi, ba’zan bunda hisob natijalarini konstruksiyaning haqiqiy holati bilan mos kelmasligi sodir bo’lishi mumkin.
Buning sababi, hisoblashlarda elementlar ayrim holatda ishlaydi deyiladi, Aslida esa binoda ular bir-biri bilan bog'liqdir. Bundan tashqari ayrim elementlar vaqt o'tishi bilan mustahkamlanib boradilar. Jumladan, aminda yuk ko'tarish qobiliyati esa, uning zichlanishi oqibatida ortadi. Orayopma haqiqiy yuk ko‘tarish qobiliyatining hisobiy qiymatdan ancha kattaligi, balkaning birikuv qismidagi birlikning ta’siri va boshqa elementlaming uning bilan yonma-yonligini ta’minlaydi. Tekshiruvda binoning barcha elementlarini imkoni boricha aniqroq topish lozim va ularning kelgusida foydalanilishiga yoki qismin shikastlanish paydo bo’lishi bilan almashtirilishiga tavsiya berish lozim. Shuning uchun oqilona remont usuli hamisha afzalroq va tejamliroqdir.
Do'stlaringiz bilan baham: |