Kirish bet

2. ILMIY METODOLOGIYANING USLUBIY ASOSLARI

2.1 Ilmiy tadqiqot metodologiyasining predmeti va vazifalari.

Mazkur «Ilmiy tadqiqot metodologiyasi» magistrlik kursining o’ziga xos xususiyati bo’lib unda iqtisodiy fanlarning metodologik muammolariga tayanilishi hisoblanadi. Shunga ko’ra, unda ilmiy ijodning umummetodologik masalalari bilan bir qatorda iqtisodiy tadqiqotlarning maxsus va xususiy usullariga asosiy e’tibor qaratiladi. Mazkur kursning maqsadi bo’lib tinglovchilarni bilishning ilmiy usullari tizimi bilan qurollantirish, ilmiy ijodga qiziqtirish hamda iqtisodiyot sohasida ilmiy tadqiqot ko’nikmalarini hosil qilish hisoblanadi. Bundan kursning quyidagi asosiy vazifalari kelib chiqadi:

1.Tinglovchilarni bilish nazariyasi bilan tanishtirish.

2.Ularni bilishning dialektik usullari bilan qurollantirish.

3.Ularning iqtisodiyot sohasidagi Ilmiy tadqiqot metodologiyasini bilishlarida ko’maklashish.

4.Tinglovchilarning bozor iqtisodiyoti jarayonlarini tadqiq etishning xususiy usullariga ega bo’lishlarini ta’minlash.

5.Ilmiy ijod texnologiyalarini o’zlashtirish.

Mazkur kurs maxsus metodologik adabiyotlarni o’rganishdan tashqari, Prezident I.Karimovning O’zbekiston Respublikasida bozor iqtisodiyotiga o’tish davri sharoitida ro’y beruvchi ijtimoiy-iqtisodiy jarayonlarning har tomonlama ilmiy tahlili keltirilgan asarlarini ham chuqur o’rganishni taqozo etadi .

Kursning umumiy vazifasi – bozor iqtisodiyoti xususiyatlarini puxta biluvchi, ilmiy tadqiqot ko’nikmalariga ega bo’lgan hamda Kadrlar tayyorlash milliy dasturi va O’zbekiston Davlat ta’lim standarti talablariga javob beruvchi iqtisodchilarni tayyorlash hisoblanadi.

Ilmiy tadqiqot metodologiyasi, uning predmeti — bu tadqiqotchining siush va ijodiy faoliyati bilan muttasnl nazorat qilinuvchi va yo’naltiriluvchi bilshining umumfalsafiy, umumilmiy ea maxsus ishlab chistilgan metodlari negizida yangi ilmiy bilim olish usullari xamda bu ilmiy bilshshing tuzshshshi prtstiplari xaqidagi xozirgi zamon falsafiy ta’limotidir. Fan metodologiyasining maqsadi yangi bilim olish, uni o’stirish uchun zarur ilmiy ijod negizi, prinstiplarini ishlab chiqishdan iborat. Yangi bilim olish uchun ob’ektiv haqqoniy bilimdan qurol sifatidafoydalanilganida, u ijodiy metodologik rol o’ynaydi, ilmiy metodning jihati, shakli, elementi bo’lib xizmat qiladi. Olimlar ilmiy metodologiya yordamida olingan bilim-larni tushuntiradi, talqin qiladi, shuningdek, ularni amalietga: texnika, texnologiya, amaliy tadqiqotlar va hokazolarga tatbiq etadi.

Bunda bilishning umumfalsafiy, umumilmiy metodlari: analiz va sintez, indukstiyava dedukstiya, abstrakstiyalashtirish, abstraktlikdan konkretlikka tomon yuqorilab borish va boshqalar olimlarning ko’plab avloddari ilmiy ijodining mahsulidir.

Ilmiy metod — bu ilmiy bilimni muttasil o’sgarishga yo’naltirilgan inson bilishining ob’ektiv jarayonlari, qonunlari va tendenstshgaarini aks etgiradigan shshiy bilimdir. Bu nuqtai nazardan ilmiy metod o’z mohiyatnga ko’ra ijodiy metoddir. Ilmiy ijod deganda avvalambor ilmiy bilishning har xil usullaridan yangi ilmiy bilim olish vositasi sifatida foydalanish tushuniladi.

Odatda, olim o’z ijodida metodlar, yondashuvlar va konstepstiyalarning tizimidan foydalanadi. Shuninguchun ham ilmiy ijod voqelikni ilmiy bilish va o’zgartirishning abadiy barhayot, o’zgaruvchan, har safar o’zgargan sharoitlarga moslashuvchan usuli hisoblanadi.

O’zbekiston Respublikasi Prezvdenti I. A.Karimovning faoliyati ijgamoiy taraqqiyogaing hozirgi bosqichida O’zbekistonni rivojlantirish muammolari va istiqbollarini ilmiy jihatdan chuqur, ob’ektiv ko’rib chiqishga nisbatan ijodiy yondashuvning yorrgn misolidir.