Kirish bet

5.1 Nashr qilinmagan axborot manbalari

Dissertatsiya-ma'lum bir fan sohasidagi malakaviy ilmiy ish, muallif tomonidan jamoatchilik himoyasi uchun taqdim etilgan ilmiy natijalar va qoidalar to'plamini o'z ichiga oladi va muallifning fanga va uning olim sifatida fazilatlariga shaxsiy hissasini ko'rsatadi. Dissertatsiya asoslari bajarilgan va chop etilgan ilmiy ishlar, kashfiyotlar yoki yirik ixtirolar, ishlab chiqarishga joriy etilgan texnologik jarayonlar va boshqalar.

Bugungi kunda mamlakatimiz ilmiy xodimlarining 1/3 qismi fan doktori yoki fan nomzodi ilmiy darajasiga ega. Nomzodlik dissertatsiyasining taxminiy hajmi - 150, doktorlik uchun -300 betlik matn. Tibbiyotdan tashqari barcha dissertatsiyalar Rossiya davlat kutubxonasida va Vntikentrda joylashgan.

Dissertatsiya avtoreferati muallif tomonidan barcha yirik kutubxonalarga, ilmiymarkazlarga, uning tirajiga 100 nusxada yuboriladi.

Depozitlangan qo'lyozmalar-depozitariy organiga alohida-alohida yoki hammualliflikda bajarilgan hamda cheklangan iste'molchilar doirasiga mo'ljallangan ilmiy ishlar topshirildi. Deponatsiya nashr qilish muddatini qisqartiradi, tadqiqotchilarning nashr qilinmagan materiallarga kirishini ta'minlaydi. Depozit Markaziy ravishda amalga oshiriladi. Depozitlangan qo'lyozmalar haqidagi ma'lumotlar mavhum jurnallarda (RJ) va bibliografik ko'rsatkichlarda aks ettirilgan. Barcha manfaatdor iste'molchilar har qanday qo'lyozma qo'lyozmasining fotokopisini buyurtma qilishlari mumkin. Deponatsiya 1971 yildan boshlab olimlar va mutaxassislarni tor doiradagi maqola va sharhlarning qo'lyozmalari bilan tanishtirish maqsadida joriy etildi, bu esa an'anaviy bosma usullar bilan nashr etilishi maqsadga muvofiq emas. Turli ilmiy yo'nalishdagi qo'lyozmalar turli depozitariylar tomonidan saqlanadi: tabiiy, aniq fan va texnologiya bo'yicha-VINITI, ijtimoiy fanlar bo'yicha-INION va boshqalar.

Depozit qilingan qo'lyozmalar nashrlarga tenglashtirilgan. Mualliflar ilmiy nashrlarda maqolalar chop etish huquqini saqlab qoladilar. Depozit qilingan qo'lyozmalar miqdori bo'yicha cheklovlar nashrlarga qaraganda ancha past bo'lib, muallif o'z ishining natijalarini yanada to'liq taqdim etishga imkon beradi.

Ilmiy hisobot - o'tkazilgan tadqiqot bo'yicha ilmiy tashkilotning hisoboti, tashkilot va jismoniy shaxslar uchun mavjud bo'lib, Vntsentr fondida saqlanadi.

Ikkilamchi manbalar hujjatlar va qabul qiluvchilar (o'quvchilar, tomoshabinlar, tinglovchilar) o'rtasida vositachi bo'lib xizmat qiladi.

Ikkilamchi manbalar axborotni analitik-sintetik qayta ishlashning yakuniy natijasidir (Aspi). ASPINING quyidagi turlari farqlanadi: bosma va boshqa hujjatlarning bibliografik tavsifi, izohlash, referallashtirish, ilmiy-texnik tarjima, ilmiy-texnik ma'lumotlarni tizimlashtirish va umumlashtirish, ilmiy-texnik adabiyotlarni tahlil qilish. Abstrakt g'oyasi o'tgan asrda ikki yo'l bilan keldi: birinchi yo'l uzoq vaqt davomida barcha kitoblarni "shaxsan" bilishdan faxrlanadigan kutubxonachilar tomonidan ochildi. Lekin keyin kitoblar juda ko'p bo'ldi va kataloglar ixtiro qilindi. Kitoblar bibliografik kartochkalarga bo'yalgan va kutubxona bibliografiyasi chop etilgan bo'lib, u muallifning familiyasi va kitobning nomi haqida hech narsa aytilmagan bo'lsa, zarur bo'lgan qisqa annotatsiya bilan to'ldirildi. Bunday bibliografiya davriy xarakterga ega bo'lib, annotatsiya deb ataldi va mavhum jurnalga aylandi.

Ikkinchi yo'lni jurnalistlar ochdi. Jurnallarning sahifalarida muntazam ravishda qiziqarli kitoblarning tarjimalari joylashtirilgan bo'lib, batafsil ma'lumotnomalardan qisqa xulosalar, batafsil va qisqacha tezislarga aylandi. Ushbu tezislar maxsus bo'limlarga joylashtirildi va eng muhimi mavhum to'plamlarga o'tdi: bir martalik va davriy. Xulosa g'oyasi mavhum jurnal g'oyasiga aylandi. Axborot manbalari bilan samarali ishlash uchun RJ ni topishingiz kerak. 50-70% foydasiz ma'lumot (har bir ikkinchi, uchinchi mavhum bo'lishi kerak) bo'lsa, qo'rqinchli emas.

Universitetni tushunishda abstrakt bu mavzu bo'yicha axborot manbalarining mavhum sharhidir yoki manbalarni axborot tahlil qiladi. Referanslash muammo bo'yicha adabiyotlarni tahlil qilishni o'z ichiga oladi, ya'ni boshqa odamlarning fikrlarini muntazam ravishda taqdim etish, asl manbani ko'rsatib, yuqorida aytib o'tilganlarning o'z bahosiga ega bo'lishi kerak. Agar talaba bir yoki bir nechta nuqtai nazar bilan rozilik yoki kelishmovchiliklarni ifodalash uchun etarli tayyorgarlikka ega bo'lmasa, u turli mualliflarning bir yoki bir nechta savollari bo'yicha fikrlarning tasodifiyligini yoki kelishmovchiligini quyidagicha ifodalashi kerak: "yuqoridagilardan ko'rinib turibdiki, muammo bo'yicha mualliflarning fikrlari sezilarli darajada farq qiladi.

Kataloglar( kartotekalar), ko'rsatgichlar turli sabablarga ko'ra tuzilishi mumkin. Eng tez-tez alifbo, mualliflik huquqi, mavzu, geografik, raqamlash, xronologik, sistematik kataloglar (bilim sohasi bo'yicha, muallif kim bo'lishidan qat'i nazar), kartotekalar (kimdir haqida), manzilli kartotekalar mavjud.

Qaysi muassasalar axborot manbalarini saqlaydi? Arxivlar, muzeylar va kutubxonalar.

Kutubxona-kitoblar, jurnallar va boshqa nashr etilgan axborot manbalari fondi mavjud.

Arxiv-ma'lum bir muddat yoki muddatsiz nashr qilinmagan hujjatlarni saqlaydi. Qog'ozga qo'shimcha ravishda magnit media, foto va kino uchun hujjatlar mavjud.

Muzey - kutubxonaga oshkoralikni birlashtiradi va arxiv bilan eksponatlarning o'ziga xosligini taminlaydi.