Kimyoviy texnologiya

II. Loyihalash-konstruktorlik qismi 

II.1. Qobiq quvurli issiqlik almashtirgichni texnologik hisoblash 

Bajarilayotgan  bitiruv  malakaviy  ishning  loyihalash-konstruktorlik  qismining 

hisoblash  topshirig’iga  binoan  qobiq  quvurli  issiqlik  almashtirgichni  quyidagi 

ma’lumotlar asosida hisoblab, olingan ma’lumotlar asosida loyihalaymiz. 

Issiq eritmaning sarfi Q

1

=10 kg/s va u I, 

6

 = 112,5°S dan 1

10

= 40°S, sarfi esa – 

Q

2

  =  21,8  kg/s.  Ikkala  muhit  korrozion  aktiv  va  fizik  kimyoviy  xossalari  suvnikiga 

yaqin. Issiq muhit o’rtacha I, = 76,3°S da quyidagi fizik- kimyoviy xossalarga ega: 

ρ = 986 kg/m

3

; 

λ= 0,662 Vt/(m-K); 

μ, = 0,00054 Pa-s; 

c = 4190 J/(kgK). 

Qurilmani  hisoblash  2.1-rasmdagi  blok-sxema  asosida  quyidagi  ketma-

ketlikda olib boriladi: 

 

 

---

 

 

2.1-rasm. Qobiq quvurli issiqlik almashtirgichni hisoblash blok sxemasi 

1. Issiqlik yuklamasini aniqlaymiz: 









3037750

40

5

,

112

4190

10

1

1



















t

t

c

G

Q

Vt 

2.  Temperaturasi  past  muhitning  oxirgi  temperaturasini  issiqlik  balansi 

tenglamasidan topamiz: 

C

c

G

Q

t

t

b

o

0

2

2

2

2

53

4180

8

,

21

1822650

20















 

bu  erda  c

2

  =  4180  J/(kgK)  -  sovuq  eritma  o’rtacha  1

g

=30°S dagi solishtirma 

issiqlik sig’imi. Ushbu temperaturada sovuq agentning fizik-kimyoviy xossalari: 

r

2

 = 996 kg/m

3

; 

λ

2

=0,618 Vt/(m-K); 

μ

2

 = 0,000804 Pa-s; 

---

3. Issiqlik almashinish qurilmasining o’rta logarifmik temperaturalar farqini ushbu 

yo’l bilan aniqlaymiz: 

                            



 



С

t

t

t

t

t

ки

ка

ки

ка

ур

0

7

,

50

20

5

,

72

ln

20

53

53

5

,

112

ln

























 

Issiqlik  almashinish    qurilmasining  taxminiy  tanlovi.    Qaysi  bir        muhitni    

quvur    ichiga,    qaysi    birini    quvurlararo    bo’shliqqa yo’naltirish ularning 

temperaturasiga,  bosimiga, korrozion faolligiga, sarfi, issiqlik almashinish yuzasini 

ifloslantirish va hokazolarga bog’liq. 

Ko’rilayotgan  ushbu  misolda  ko’ndalang  kesimi  kam  bo’lgan  quvur  ichiga 

sarfi  kichik  muhitni,  ya’ni  issiq  eritmani  yuboramiz.  Bu  esa  ikkala  muhitning 

tezliklari  va  issiqlik  berish  koeffistientlarini  ozgina  bo’lsa  xam  tenglashtirishga 

imkoniyat beradi. 

Natijada  issiqlik  o’tkazish  koeffistienti  ortadi.  Sovuq  muhitni  quvurlararo 

bo’shliqqa yo’naltirilsa, qurilmaga issiqlik qoplama qilinmasa ham bo’ladi. 

Quvurning ichida issiq muxit turg’un, turbulent rejimda harakat qilmoqda deb, 

unga mos taxminiy Reynolds soni Re, 

taq

= 15000 deb qabul qilamiz. 

Ma’lumki, issiqlik almashinish qurilmasida bunday rejimni tashkil etish uchun 

bir yo’lli qurilmadagi quvurlar soni quyidagicha topiladi: 

quvur diametri d =20x2 mm bo’lsa, 

79

00054

,

0

15000

016

,

0

14

,

3

10

4

Re

4

1

max

1

























