"kimyoviy texnologiya" kafedrasi

§ Gazlarni g`ovakli to`siqlarda tozalash

Gazlarni g`ovakli to`siqlarda tozalash.

Filtrlovchi to`siq turiga qarab egiluvchan, yarim qattiq, qattiq g`ovak to`siqli va donador qatlamli filtrlar bo`ladi.

Yumshoq filtrlovchi to`siqli filtrlarga engli yoki qopli filtrlar kiradi va ular gazlarni tozalash uchun keng miqyosda qo`llaniladi. Filtrlovchi to`siq sifatida tabiiy, sintetik va mineral tolalar (to`qima materiallar), g`ovak listli materiallar (g`ovakli rezina, penopoliuretan) va metall to`qimalar ishlatiladi.
B atareyali engli filtr. Bu turdagi qurilmalarning filtrlovchi elementi to`qima materialdan yasaladi (1-rasm). Filtrlovchi eng va qoplar 4 to`rtburchak shaklidagi qobiq 3 ning umumiy romi 1 ga osilib qo`yiladi. Pastdan yuqoriga qarab harakat qilayotgan changli gaz filtrlovchi englarning uchidagi ochiq teshikdan ichiga kiradi. So`ng, stilindr englarining yon tomon yuzasidan o`tayotganida gaz tozalanib chiqib ketadi, qattiq zarrachalar esa engning ichki devorida ushlanib qoladi.
Foydalanish jarayonida chang qatlami ortib boradi va filtrning qarshiligi kattalashadi. Filtr englarini qayta tiklash uchun vaqti – vaqti bilan mexanizm 2 yordamida silko`tib turish zarur. Shunda, englar yuzasida itirib qolgan changlar to`kiladi va shnek 5 yordamida tashqariga chiqariladi. Ba’zi bir hollarda englarni qayta tiklash uchun filtr elementlar siqilgan havo yoki gaz yordamida qarama - qarshi yo`nalishda puflab tozalanadi. Ba’zi hollarda sekstiyali filtrlar ham ishlatiladi. Bunda har sekstiya izining silkituvchi mexanizmiga ega bo`ladi. Bu esa, filtr sekstiyalarni ketma - ket tozalash imkonini beradi, ya’ni filtr qurilmani tixtatmasdan filtr elementlarini qayta tiklash jarayonini amalga oshirsa bo`ladi.
Uzluksiz ishlaydigan engli filtrlarning filtrlash tezligi 0,007...0,017m<sup>3</sup>/(m<sup>2 .</sup>s) ga teng. Lekin, filtrlovchi to`qimalar uzluksiz ravishda qayta tiklanishi tufayli filtrlash tezligi 0,05...0,08 m³/(m^{2 .}s) gacha ortadi.
Eng keng tarqalgan engil filtrlarning gidravlik qarshiligi 1,5...2,5 kN/m² (150...250 mm. suv ust.).
Agar engli filtrlardan to’g`ri foydalanilsa, gazlarni mayin, dispers changlardan tozalash darajasi 98....99% ni tashkil etadi.
Englar tabiiy, sintetik va mineral materiallardan tayyorlanadi. Masalan, 80°C dan past temperaturalarda paxta, bizdan, 110°C dan past temperaturalarda jundan, 130 ... 140°C da poliamid, polietilen, poliakrilnitril tolalaridan, 275°C gacha politetraftoretilen va ftoroplastdan, 400°C gacha shisha tolalaridan yasalgan filtrlovchi englar ishlatiladi.
Kamchiliklari: englar tez ishdan chiqadi va kanallari tilib qoladi; yuqori temperaturali va nam gazlarni tozalash mumkin emas.