Kimyoviy rеаksiyalаr kinеtikаsi vа muvоzаnаt

Erigan moddaning massa ulushi (x) odatda birning ulushlarida yoki foizlarda quyidagicha ifodalanadi. Masalan, erigan moddaning – suvdagi sulfat kislotaning massa ulushi 0,05 ga yoki 5% ga teng. Bu degan suz, sulfat kislotaning 100 g massali eritmasida massasi 5g sulfat kislota va massasi 95 g suv bor, demakdir.

• Erigan moddaning massa ulushi (x) odatda birning ulushlarida yoki foizlarda quyidagicha ifodalanadi. Masalan, erigan moddaning – suvdagi sulfat kislotaning massa ulushi 0,05 ga yoki 5% ga teng. Bu degan suz, sulfat kislotaning 100 g massali eritmasida massasi 5g sulfat kislota va massasi 95 g suv bor, demakdir.
• Erigan moddaning 1 litr eritmadagi mollar soni eritmaning molyar konsentratsiyasi deyiladi. Buday eritmalar molyar eritmalar deyiladi.
• Odatda molyar konsentratsiya CM yoki M bilan ifodalanadi.
• Masalan, 2 M H2SO4 eritmasi deganda har bir litr H2SO4 eritmasida 2 mol sulfat kislota erigan deb bilish kerak. Demak CM = 2 mol/l.

KISLOTA-ASOS VA TUZLARNING DISSOTILANISH NAZARIYALARI

• Elektrolit ionlarga ajralganda bitta molekuladan ikki va undan ortiq ion hosil bo‘lishi natijasida eritmadagi zarrachalarning umumiy soni ortadi. Shuning uchun elektrolit eritmasining osmotik bosimi Posm, muzlash harorati tmuz ning va qaynash harorati tqai ning o‘zgarish xuddi shunday kontsetratsiyali elektrolitmas eritmalarnikidan birmuncha yuqori bo‘ladi. Elektrolitmas moddalarning eritmalari uchun Vant-Goff tenglamasi P=CRT shaklida yoziladi. Bu tenglamani elektrolit eritmalariga tatbiq etish uchun tenglamaga izotonik koeffitsent (i) ni kirishib kerak: P=iCRT. Shu asosda Raul qonunlarini elektrolitlar eritmalari uchun qullashda ham izotonik koffitsentdan foydalanish kerak. Vant-Goff kiritgan koffitsient, u tajriba asosida topiladi: (elektrolit va elektrolitmas eritmalarining molyar kontsentratsiyasi o‘zaro teng bo‘lishi kerak), u holda yoki nisbatdan topiladi. i ning qiymati eritma kontsentratsiyasi kamayshi bilan ortadi. i ning eng katta qiymati NaCl eritmasi uchun 2 ga Na2SO4 eritmasi uchun 3ga, K3[Fe(CN)6] ning eritmasi uchun 4 ga (elektrolitlarning molekulalari dissotsilanganda hosil bo‘lgan ionlar soniga) yaqinlashadi.