Kimyoviy bog’lanish turlari

Fizik xossalari. Spirtlarning birinchi to`rt vakili harakatchan suyuqlik bo`lib o`ziga xos hidga ega. Spirtlarning molekulyar massasi ortishi bilan qaynash temperaturasi ham ortib boradi (7-jadval).

7-jadval
Spirtlarning fizik xossalari

Nomi	Formulasi	Suyuq-lanish tem-pera-turasi,°C	Qaynash tempe-ratu-rasi, °C	d4^20 Nisbiy zichlik
Metanol Etanol Propanol-1 Propanol-2 Butanol-1 Butanol-2 2-metil-propanol-1 2-metil-propanol-2		-97 -117 -127 -88 -89 -94 -105 25	65 78 97 82 118 100 108 83	0,7924 0,7891 0,8044 0,7849 0,8096 0,8078 0,8008 0,7882

Spirtlarning qaynash temperaturasi, shu spirt molekulasidagi radikal asosida hosil bo`lgan galoid birikmaning va oddiy efirning qaynash temperaturasidan doimo yuqori bo`ladi.
Masalan,
Spirt molekulasining tuzilishi suvning molekula tuzilishiga o`xshash bo`lib, uglevodorod radikali va vodorod atomi kislorod atomi bilan bir chiziqda yotmasdan, bir-biri bilan ma`lum burchak ostida joylashadi. Buning sababi molekuladagi kislorod atomi erkin juft elektronlarga ega bo`lishi uchun ikkinchi molekuladagi musbat zaryadli vodorod atomini o`ziga biriktiradi. Bu birikma elektrostatik bo`lib, vodorod bog` hosil qiladi (formula uchta nuqta bilan ko`rsatiladi). Natijada spirtlar associlangan (bir-biriga yopishgan) molekulalarni tashkil etadi:
Shuning uchun ham spirtlarning qaynash temperaturasi yuqori bo`ladi. Asosiy energiya vodorod bog`ning uzilishiga va molekulaning bir-biridan ajralishiga sarflanadi.