Kimyoviy bogʻ

---

Kimyoviy bogʻ
Kimyoviy bogʻ
, yoki 
kimyoviy bogʻlanish
— ikki yoki undan ko'p 
atomlarning
oʻzaro taʼsiri
natijasida kimyoviy barqaror sistemalar (
molekulalar
, radikallar, molekulyar ionlar, komplekslar,
kristallar va b.) hosil boʻlishi.Asosan, 2 xil boʻladi:
Atom (kovalent) bogʻ
—- kimyoviy xossalari jihatidan bir-biriga oʻxshash yoki xossalari bir-
biriga yaqin boʻlgan atomlar oʻrtasidagi bogʻ. Bu bogʻ har qaysi atomdan bittadan 
elektron
oʻzaro taʼsir etib, shu atomlarga tegishli birlashtiruvchi elektron juftligini hosil qilishi natijasida
yuzaga keladi. Bu bogʻ oddiy moddalarning (H
2
, O
2
va b.), murakkab moddalarning (CH
4
, H
2
O,
NH
4
Cl va b.) va organik birikmalarning molekulalariga xos. Kovalent bogʻlar 2 atom uchun
umumiy boʻlgan elektronlarning 2 jufti bilan yuzaga kelsa — qoʻshaloq, 3 jufti bilan yuzaga
kelsa — uchlik kovalent bogʻ deb ataladi; Struktura formulalarda ular 2 ta yoki 3 ta chiziqcha
bilan koʻrsatiladi. Masalan, H
2
C=CH
2
— etilen, HC
≡
CH — atsetilen, H—C
≡
N — vodorod sianid
va hokazo.
Ion (elektrovalent yoki geteropolyar) bogʻ
— 
elementlarning
atomlaridan biri elektron
berib (yoʻqotib), musbat ionga aylanadi. Ikkinchi element atomi esa bu elektronni qabul qilib,
manfiy ionga aylanadi; Soʻngra bu musbat va manfiy ionlar oʻzaro bog'lanib molekula hosil
qiladi. Bunday molekulaning musbat va manfiy qutbi boʻlgani uchun u, geteropolyar yoki ion
bogʻlanishli molekula deyiladi. Ion bogʻ xossalari bir-biridan katta farq qiladigan elementlar —
asl metallar bilan metallmaslarning atomlari orasida (masalan: 
natriy xlorid
 NaCl yoki 
kalsiy
ftorid
 CaF
2
 molekulasida) yuzaga keladi. 
Mendeleyev davriy sistemasining
 1-guruh metallari
1 zaryadli (ion valentligi +1), 2-guruh metallari 2 zaryadli (ion valentligi +2) ionlar hosil qiladi.
Galogenlar
, davriy sistemaning 7-guruh elementlari elektron qabul qilib, manfiy zaryadlangan

---

Soʻnggi tahrir 17 kun avval MalikxanBot
 tomonidan amalga oshirildi
(ion valentligi -1) 1 valentli ionlar, kislorod va xossalari oʻnga oʻxshash elementlar esa 2 ta
elektron qabul qilib manfiy zaryadlangan (ion valentligi -2) 2 valentli ionlar hosil qiladi.
Kimyoviy bogʻlarning yuqorida keltirilgan asosiy xillari orasida oraliq shakllari ham bor.
[1]
"
https://uz.wikipedia.org/w/index
.php?
title=Kimyoviy_bog
ʻ
&oldid=2844945
" dan olindi
Manbalar

---

1.Kimyoviy bog'lanish tushunchasi
2.Kim