Kimyo va uni oqitish metodikasi

Masalalar:

1- masala. Ma’lum temperaturada NaOH ning eruvchanligi 20 ga teng. 327 g suvda qancha (g) Na eritilsa to‘yingan eritma hosil bo‘ladi?

Yechish:

2-masala. 40 g aluminiy va xrom (III)-gidroksidlardan iborat aralashmaning 48%i kisloroddan iborat bo‘lsa, ushbu aralashmani to‘la eritish uchun (reaksiyada Na[Me(OH)4] hosil bo‘ladi) 5 molyalli natriy gidroksid eritmasidan qancha (g) zarur bo‘ladi? (Molyal konsentratsiya – 1 kg erituvchiga to‘g‘ri keladigan erigan moddaning mol miqdori.)
Yechish.

3-masala. 120 g MgSO4­ ning to‘yingan eritmasiga 2,4 g quruq tuz qo‘shilib, qizdirildi. Boshlang‘ich haroratgacha sovutilganda 4,8 gramm MgSO4•4H2O cho‘kmaga tushdi. Dastlabki eritma konsentratsiyasi qanday bo‘lgan?

Yechish:

4-masala. Nitrat kislota eritmasiga mo‘l miqdorda mis metali qo‘shilganda olingan 13,44 l (n.sh.) gazlar aralashmasi 2 litr 0,2 molyarli bariy gidroksid eritmasidan o‘tkazilganda bariy gidroksidning konsentratsiyasi ikki marta kamaygan bo‘lsa, reaksiyada ishtirok etgan nitrat kislotaning massasini (g) hisoblang.
Yechish.

5-masala. Mis va mis (II)-oksiddan iborat 40 g aralashma 472 g 80 % li sulfat kislota eritmasida eritilganda eritmadagi tuzning massa ulushi 20 % ga teng bo‘ldi. Olingan eritma massasini (g) aniqlang.

Yechish:

Eritmalar konsentratsiyalariga asosan quyidagi guruhlarga ajraladi:

1. 
   Foiz konsentratsiya
   
2. 
   Molyar konsentratsiya
   
3. 
   Molyal konsentratsiya
   
4. 
   Normal konsentratsiya
   
5. 
   Titr konsentratsiya
   

Foiz konsentratsiya. Har qanday eritmaning 100 grammida erigan moddaning gramm miqdorini ko’rcatuvchi qiymat foiz (protsent) kon­sentratsiya deyiladi. Foiz konsentratsiya quyidagi for­mula yordamida hicoblanadi:
Ko’pchilik hollarda bu konsentratsiyani “massa ulushi” holida ifodalanadi.
Uning ma’nosi — eritma umumiy og’irligining qanchasi erigan modda hissasiga to’g’ri keladi. Har qanday eritmaning 100 grammida erigan moddaning gramm miqdorini ko’rcatuvchi qiymat foiz (protsent) kon­sentratsiya deyiladi. Foiz konsentratsiya quyidagi for­mula yordamida hisoblanadi: