Kimyo va uni o‘qitish metodikasi” kafedrasi mustaqil ish ta’lim yo’nalishi: Kimyo va uni oqitish metodikasi (kechki)

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O‘RTA MAXSUS

TA’LIM VAZIRLIGI

NIZOMIY NOMIDAGI TOSHKENT DAVLAT PEDAGOGIKA UNIVERSITETI

TABIIY FANLAR FAKULTETI
“KIMYO VA UNI O‘QITISH METODIKASI” KAFEDRASI


MUSTAQIL ISH

Ta’lim yo’nalishi: Kimyo va uni oqitish metodikasi (kechki)

Guruh: 101 – guruh (kechki)

Talabaning F.I.Sh: Erkinova Sarvinoz
Mavzu: Aniqintegralningtatbiqlari

Fan nomi: Oliy matematika

Reja:

1.Aniqintegralningfizikvamexaniktatbiqlari.

2. Aniq integral yordamidayassifiguralaryuzlarinihisoblash.

3.Egrichiziqyoyiuzunliginihisoblash.

4. Aylanmajismhajminihisoblash.

5. Aniqintegralningiqtisodiyotgatatbiqlari.

6. Xulosa.

1.Kattaligi o’zgaruvchanva funksiya bilan aniqlanadigan kuch moddiy nuqtani kesma bo’yicha harakatlantirganda bajarilgan ish

formulabilanhisoblanadi.

Biroro’zgarmastezlikbilanto’grichiziqbo’ylabtekisharakatqilayotganmoddiynuqtaning vaqt oralig’ida bosib o’tgan masofasi formula bilan hisoblanadi.

Tezligiharbir vaqtda o’zgaruvchan va funksiya bilan aniqlanadigan notekis harakatda moddiy nuqtaning vaqt oralig’ida bosib o’tgan masofasi

formula bilananiqlanadi.

Ma’lumki, inersiyamomentitushunchasimexanikaningmuhimtushunchalaridanbirihisoblanadi. Tekislikda massaga ega bo’lgan moddiy nuqta berilgan bo’lib, bu nuqtadan biror o’qqacha ( yoki nuqtagacha) bo’lgan masofa ga teng bo’lsin. U holda miqdor moddiy nuqtaning o’qga ( nuqtaga) nisbatan inersiya momenti deb ataladi.

Masalan, tekislikdagi massagaegabo’lgan moddiy nuqtaning koordinata o’qlariga hamda koordinata boshiga nisbatan inersiya momentlari mos ravishda

formulalarorqalihisoblanadi.

Masalan, tekislikdaharbirimosravishda massaga ega bo’lgan , , …, moddiy nuqtalar sistemasining koordinata o’qlariga hamda koordinata boshiga nisbatan inersiya momentlari mos ravishda

formulalarorqaliifodalanadi.

Biror egri chiziq yoyi bo’yicha massa tarqatilgan bo’lsin. Bu massali egri chiziq yoyining koordinata o’qlari hamda koordinata boshiga nisbatan inersiya momentlari

formulalarorqaliifodalanadi.

tekislikda massalari bo’lgan material nuqtalar sistemasi berilgan bo’lsa, u holda, va ko’paytmalar massaning va o’qlariga nisbatanstatikmomentlarideyiladi.

Berilgansistemaningog’irlikmarkazikoordinatalarini va lar bilan belgilaymiz. U holda, mexanikakursidanma’lumbo’lgan

formulalarniyozishimizmumkin.

tenglama bilan berilgan egri chiziq yoyining og’irlik markazi koordinatalari quyidagi integrallar bilan aniqlanadi :





chiziqlar bilan chegaralangan tekis figura og’irlik markazining koordinatalari

formulalardantopiladi.

2.

3.

4.

5.

6. Xulosaqilibshuniaytishimizmumkinkianiq integral hayotimizningdeyarli

barchajabhalariniqamrabolgan. Jumladantexnikadajudakengqo’llaniladi.

Shuningdekiqtisodiymasalalarniyechishda ham kengfoydalaniladi. Aniq

Integral yordamidafizikmasalalar ham judaosonhaletiladi.