«kimyo-texnologiya»

Qand  lavlagi  urug‘ini  ko‘chatsiz  yetishtirish  usuli.  Qand  lavlagiurug‘ini 
ko‘chat usulida yetishtirish ko‘p vaqt va xarajatlarni talabqiladi, samaradorligi past, 
to‘la mexanizatsiyalashmagan. O‘zbekiston, Qirg‘iziston, Ukrainada olib borilgan 
tajribalarqand lavlagi urug‘ini qishi iliq mintaqalarda ko‘chatsiz usulda yetishtirish 
mumkinligini  ko‘rsatdi.  Ko‘chatsiz  usulda  qand  lavlagi  urug‘iniyetishtirishda 
ildizmevalarning  qishga  chidamliligini  oshirish  asosiymuammo  hisoblanadi. 
Hujayralari  mayda,  kserofit,  o‘tkazuvchi  nay  tolalar  bog‘lami  yaxshi  rivojlangan 
ildizmevalarning  qishga  chidamliligiyuqori  bo‘lishi  tajribalarda  isbotlangan. 
Shuning uchun ko‘chatsiz urug‘etishtirishda ona o‘simliklar uchun o‘stirish sharoiti 
yaratish 
(tupqalinligining 
yuqori 
bo‘lishi, 
me’yorida 
nam 
bilan 
ta’minlash,oziqlantirish,  qishlash  uchun  ketayotgan  ildizmevaning  katta 
bo‘lmasligi)juda muhim.  
Ko‘chatsiz  usulda  urug‘etishtirishda  sizot  suvlar  1 
metrdan yaqin bo‘lmasligi, suvko‘llamaydigan bo‘lishi, 
tuprog‘i qumloq, qumoq, organik moddalarga boy,suv 
o‘tkazuvchanligi  yuqori  bo‘lishi  ma’qul.  O‘tmishdosh 
ekinlar  –  oraliqekinlar,  kuzgi  don  ekinlari,  ertagi 
kartoshka,  makkajo‘xori  bo‘lishimumkin.Eng  muhim 
shartlardan  biri  dala  doimo  begona  o‘tlardan  toza, 
qatororalari yumshatilgan holda parvarish qilinadi.  
Ko‘chatlar qishlash oldidan 15-20 sm qalinlikda o‘simlik atrofida tuproq uyiladi. 
Bunda ustkibarglar ko‘milmasdan qoldiriladi. Tuproq uyishda ikki korpusli PLN-
535  plugidan  foydalaniladi.  Qishlash  oldidan  ekinzor  atrofi  haydabqo‘yiladi. 
Bahorda  boronalash  orqali  tuproq  olinadi.  Boronalashqatorlarga  diagonal  yoki 
ko‘ndalang qilib o‘tkaziladi.  
O‘simliklarning  1  gektarda  150-200  ming  tup  bo‘lishi  optimalqalinlik 
hisoblanadi.  Har  10  sm  da  1  donadan  o‘simlik  qoldirilganda,  tup  qalinligi  180 
ming/ga bo‘lganda urug‘ hosili 32 ts/ga ga yetgan (Frunze tajriba dalasi).  
Qator  oralari  ochilgandan  keyin  10-14  sm,  keyingilari  7-8  smchuqurlikda 
kultivatsiya  qilinadi.  Tuproqdagi  namlik  ChDNS  70%  ushlanishi  yaxshi  natija 
beradi.Ko‘chatsiz  urug‘chilikda  urug‘lar  yoppasiga  yetiladi,  yotib  qolishi 
kamkuzatiladi, 
tannarxi 
past 
bo‘ladi, 
hamma 
ishlar 
mexanizatsiya 
yordamidabajariladi.