Kimyo sanoatida elektiro kimyoviy jarayonlar

 

•  
• Faradeyning ikkinchi qonuniga ko‘ra, turli elektrolitlardan bir xil miqdorda elektr o‘tkazilganda elektrodlarda ajralib chiqayottan moddalarning og‘irlik miqdori shu moddalarning kimyoviy ekvivalentlariga proporsional. Elektrokimyoviy ekvivalent «K» esa shu moddaning kimyoviy ekvivalentiga proporsional:
• К═С∙Эғ
• Har qanday moddaning elektrodlarda 1 g—ekv miqdorini ajratib olish uchun bir xil elektr miqdori, ya’ni 96500 kulon (Faradey soni yoki 1 Faradey) kerak. Birgalikda bu ikki qonun quyidagicha ta’riflanadi: elektrolitdan o‘tgan elektr miqdori (Q) ajralib chiqqan moddaning gramm—ekvivalentlar soniga (N) to‘g‘ri proporsionaldir.

Elektrokimyoviy kuchlanish qatoriga ko‘ra birinchi navbatda razryadlanish potensiali eng kichik bo‘lgan ion razryadlanadi. Osh tuzining neytral eritmasida qattiq katodda NaQ razryadlanish normal potensiali—2,71 v (КQ uchun —2,92 v), voldorodning esa shu sharoitda qaytar ajralib chiqish potensiali—0,415 v ga teng. Shuning ychyn NaCl ning neytral eritmalarining elektrolizida qattiq katodda faqat vodorod ionlari razryadlanadi.

• Elektrokimyoviy kuchlanish qatoriga ko‘ra birinchi navbatda razryadlanish potensiali eng kichik bo‘lgan ion razryadlanadi. Osh tuzining neytral eritmasida qattiq katodda NaQ razryadlanish normal potensiali—2,71 v (КQ uchun —2,92 v), voldorodning esa shu sharoitda qaytar ajralib chiqish potensiali—0,415 v ga teng. Shuning ychyn NaCl ning neytral eritmalarining elektrolizida qattiq katodda faqat vodorod ionlari razryadlanadi.
• HQQ2e~→2H 2Н→Н2 (katod jarayoni)
• ya’ni, neytral muhitda suvning qaytarilinsh ustun turadi:
• 2Н2ОQ2е~→ 2ОН-QН2↑

yana yangi miqdorlari dissotsiyalanadi (ko‘p marotabali dissotsiatsiya). NaQ natriy ionlari katodda faqat quyidagi holatda razryadlanishi mumkin: eritmada ularning konsentratsiyasi shunday yuqori bo‘lishi kerakki, bunda ularning razryadlanish potensiali vodorod potensiali, ya’ni —0,415 v ga teng bo‘lsin, eritmada qolgan ON- NaQ bilan katod yonida ishqor hosil qiladi.

• yana yangi miqdorlari dissotsiyalanadi (ko‘p marotabali dissotsiatsiya). NaQ natriy ionlari katodda faqat quyidagi holatda razryadlanishi mumkin: eritmada ularning konsentratsiyasi shunday yuqori bo‘lishi kerakki, bunda ularning razryadlanish potensiali vodorod potensiali, ya’ni —0,415 v ga teng bo‘lsin, eritmada qolgan ON- NaQ bilan katod yonida ishqor hosil qiladi.
• NaQQOH~→ NaOH
• va NaCl bilan birgalikda vannadan chiqariladi va tozalanadi. Anodda Sl razryadlanib, С12 gazi hosil bo‘ladi.
• 2Сl--2е~→2С1 2С1 → С12 (anod jarayoni)
• Anodlar inert va faol bo‘lishi mumkin. Faol anodlar elektroliz vaqtida oksidlanadi, inert anodlar o‘zgarmaydi. Inert anodlarga grafit, ko‘mir, platinadan yasalgan elektrodlar kiradi. Elektroliz natijasida olinadigan mahsulotlar toza bo‘lishi uchun katod va anod oraliqlarini ajratish kerak. Buning uchun diafragma qo‘llaniladi va filtrlovchi vertikal diafragmali elektrolizyorlar ishlatiladi