Kimyo” kafedrasi “Himoyaga tavsiya etildi”

Ishning vazifalari. Kurs ishinining maqsadidan kelib chiqqan holda quyidagi vazifalarni bajarish uchun belgilab olindi:bor guruhining umumiy xossalari, metal bog’lanish tabiati, metall kristall panjara va shu guruh elementlarining fizik- kimyoviy xossalariga oid ilmiy va o’quv adabiyotlar tahlilini amalga oshirish; va ularning birikmalarini o’rganish.

Mavzuning nazariy va amaliy ahamiyati.III guruh elementlari bordan boshqa barchasi metallardir. Metallar – oddiy sharoitda yuqori elektr o’tkazuvchanligi, issiqlik o’tkazuvchanligi, elektr magnit to’lqinlarini yaxshi qaytarishi, plastikligi kabi o’ziga xos xususiyatlarga ega bo’lgan oddiy moddalar. Hozirgi kunda turmushni metallarsiz tasavvur etib bo’lmaydi, o’nlab metallar va qotishmalar xakq xo’jaligining barcha sohalarini qamrab olgan. Og’ir yuklarni tashuvchi va yengil mashinalar, teplovoz, parovoz, samolyotlardan tortib oddiy igna, mix, ruchka va hokazolarning barchasi metallardan yasalgan yoki asosiy qismini metallar tashkil qiladi. Temir, mis, rux, nikel, kobalt, alyuminiy, magniy volfram, molibden, tantal, titan, niobiy kabi metallar va po’lat, cho’yan, babbit, duralyuminiy, nixrom singari qotishmalar katta ahamiyatga egadir. Metallar qattiq holatda kristall tuzilishda bo’ladi. Bug’ holatida esa bir atomlidir. Metallarning oksidlari suv bilan birikkanda ko’pincha gidroksidalarga aylanadi. Metallar elektron tuzilishi tufayligina yuqorida aytib o’tilgan o’ziga xos xususiyatga ega. Metallar tashqi elektronlarini osonlikcha beradi. Metallarning kristall panjarasida hamma elektron o’z atomi bilan birikkan bo’lavermaydi. Ularning bazilari harakatlanadi.