Kimyo fanidan laboratoriya mashg’ulotlari

LABORATORIYA ISHI №4

KIMYOVIY REAKSIYA TEZLIGIGA MODDALAR KONSENTRATSIYASINING TA’SIRI
Ishning bajarilishi.

1-tajriba.Reaksiya tezligini reaksiyaga kirishuvchi moddalar kontsentratsiyasiga bog’liqligi.

Sulfat kislota H₂SO₄ bilan natriy tiosulfat Na₂S₂O₃ o’zaro reaksiyaga kirishishi natijasida oltingugurt S ajralib chiqib , loyqa hosil qiladi va eritmalarni sutsimon rangga kiritadi.

H₂SO₄+Na₂S₂O₃=Na₂SO₄+SO₂+H₂O+S

Reaksiya boshlangandan loyqa hosil bo’lguncha o’tgan vaqt shu reaksiyaning tezligi hisoblanadi

Uchta probirka oling. Ularning birinchisiga 3 ml Na₂S₂O₃ ning 0.1 n eritmasidan, 6 ml distillangan suv quying. Ikkinchisiga esa 6 ml Na₂S₂O₃ ning 0.1 n eritmasidan va 3 ml distillangan suv quying. Uchinchisiga esa 9 ml Na₂S₂O₃ ning 0.I eritmasidan quying.

Uchta boshqa probirka olib, sul'fat kislota H₂SO₄ ning suyultirilgan (1:200) eritmasidan 3 ml dan quying. Na₂S₂O₃ va H₂SO₄ eritmalari uchun alohida-alohida o’lchov silindridan foydalaning. Ularni almashtirib quyish mutloqo mumkin emas.

Birinchi probirkaga H₂SO₄ eritmasini quying, chayqating va vaqtni belgilang. Eritmalar aralashtirilgandan to loyqa hosil bo’lguncha o’tgan vaqtni sekundomerdan aniqlang. Qolgan probirkalar bilan ham tajribani takrorlang.

1-jadval

Tajribani natijalarini quyidagi jadvalga yozing.

Probirkalar-ning nomeri	Reaksiyaga kirishayotgan moddalarning hajmi (ml hisobida)			Na2S2O3 ning shartli kon-tsentratsiyasi	vakt t-sekund	Reaksiyani nisbiy tezligi V=100/t
	Na2S2O3 eritmasi	H2O	H2SO4 eritmasi
1	3	6	3	1
2	6	3	3	2
3	9	0	3	3

Na₂S₂O₃ nisbiy kontsentratsiyasini abtsissalar o’qiga nisbiy tezlikni esa ordinatalar o’qiga qo’yib grafik chizing. Reaksiyaning tezligi reaksiyaga kirishuvchi moddalarning kontsentratsiyasiga qanday bog’liq ekanligi haqida hulosa chiqaring.