Kimyo bakalavr) 2021-2022 o’quv yili I semester uchun II kurs (III semestr) namangan – 2021

2. Ammoniy rodanid NH₄CNS yoki kaliy rodanid KCNS Fe³⁺ ioni bilan eritmani qizil qon rangiga kiritadigan temir rodanidlarini hosil qiladi.Rodanid – ionlarining kontsentratsiyasiga qarab turli tarkibli komplekslar hosil bo’ladi:

Fe³⁺ + SNC^-  [FeSCN]²⁺

Fe³⁺ + 2SNC  [Fe(SNC)₂]⁺

Fe³⁺ + 3SNC^-  [Fe(SNC)₃]

va hokazo. Reaktsiya qaytar bo’lgani uchun reaktivdan ortiqcha qo’shish eritma rangini kuchaytiradi. Bu Fe³⁺ ionini eng muhim va eng seziluvchan reaktsiyalaridan biridir. Ammo bu reaktsiya hamma vaqt ham yaxshi kechavermaydi, chunki Fe³⁺ ioni bilan komplekslar hosil qiladigan bir qancha moddalar rang ‘aydo bo’lishiga xalal beradi. Bunday moddalarga, masalan , ftoridlar kiradi, chunki F^- ioni Fe³⁺ ioni bilan juda kam dissotsilanadigan kompleks [FeF₆]^3- hosil qiladi. Temir (III) tuzi eritmasiga NH₄SCN eritmasidan 1-2 tomchi qo’shilsa, qizil rang ‘aydo bo’ladi, so’ngra unga NH₄F yoki NaF ta’sir ettirilganda bu rang yo’qoladi.

Fe(SCN)₃ + 6F^- = [FeF₆]^3- + 3SCN^-

Temir (III) tuzlari eritmasiga fosfat kislota hamda oksalat kislotaning tuzlari, vino (tartrat), limon va boshqa kislotalarning tuzlari ham xuddi shunday ta’sir etadi.