Кимёвий технология асосий жараён ва курилмалари

Rafinat va mahsulot qiyomlarini tozalash adsorbstion qurilmasi 5.85-rasmda ko’rsatilgan. Ushbu qurilmada eritmalar bo’yovchi modda va erigan tuzlardan tozalanadi.
Filtrlangan qiyom nasos 1 yordamida issiqlik almashinish qurilmasida qizdirilib, adsorberning pastki qismiga yuboriladi. Ko’mir esa tebranma elakdan o’tib adsorberga tushadi va u erda tozalangan qiyom bilan ho’llanadi. Adsorbent harakatiga qarma-qarshi yunalishda uzluksiz qand qiyomi yuboriladi va qurilmaning tepa qismidan chiqariladi. Ishlatib bo’lingan adsorbent qurilmaning pastki qismidan tashqariga to’kiladi.
Qiyom va tarkibida qand bor moddalarni aralashmadan ajratib olish jarayoni vakuum-qurilmada amalga oshiriladi. Kolonnada adsorbent zarrachalari qandsizlantiriladi, suyuq qoldiqlar esa, qurilmaning tepa qismidan chiqarib olinadi. Undan keyin esa, adsorbent ikkinchi vakuum - kurilmaga uzatiladi va u erda qandli moddalardan to’la ajratiladi. Ishlatib bo’lingan adsorbent ikkinchi kolonnada yutilgan komponentlardan yuvib tozalanadi.
Gidrostiklon 9 va vakuum-qurilma 10 larda suvsizlantirilgan adsorbent (ko’mir) bunker 11 ga yuboriladi va tebranma ta’minlagich yordamida qayta tiklash uchun o’txonaga uzatiladi. ¤txonadan chiqqan adsorbent (ko’mir) bunker - sovutkichga yo’naltiriladi va undan keyin yana tebranma elakka yuboriladi.
Bug` - havoli aralashmani organik moddalardan tozalash adsorbstion qurilmasi 5.86-rasmda tasvirlangan.
Ushbu sxemaning asosiy qurilmasi adsorberlar bo’lib, ular galma-gal ishlaydi. Shuni alohida ta’kidlash kerakki, bitta qurilmada adsorbstiya, ikkinchisida esa - desorbsiya jarayoni kechadi. Adsorberga kirishda avval bug`-havoli aralashma changlardan tozalash uchun filtrlanadi. Portlash havfini bartaraf qilish maqsadida, filtrdan keyin yong`in to’sqich va saqlovchi membrana o’rnatiladi. Ushbu moslamada bosim miqdori ruxsat etilgandan oshib ketmasligini ta’minlab beradi.



Adsorberga bug`-havo aralashmasi ventilyator yordamida uzatiladi va adsorbent qatlamining tepa qismidan kirib, pastidan chiqib ketadi.
Desorbsiya jarayonida o’tkir bug` adsorberning pastki qismiga yuboriladi. Adsorberdan chiqayotgan bug`lar kondensastiyalanadi va kondensat ajratish uchun separatorga yoki rektifikastiyaga uzatiladi. Adsorbentni quritish uchun issiqlik almashinish qurilmasidagi isitilgan havo adsorberga yuboriladi. Adsorbentni sovitish uchun ventilyator 1 yordamida aylanma liniya 7 orqali sovuq havo haydaladi.
Agar, adsorbstion sxemada bir nechta adsorber bo’lsa, qurilma uzluksiz ravishda ishlaydi.