Кимёвий жараёнлар энергетикаси

Kaynosimmetriya kontseptsiyasining mohiyati.

Davriy sistemadagi elementlar orasida yangi turdagi elektron simmetriyasi paydo bo’lgan elementlar xossalari qolgan shunday elektron simmetriyali elementlar xossasida sezilarli darajada farq qiladi.

D.I. Mendeleev davriy sistemasidagi vertikal, gorizontal, dioganal o’xshashliklar va ikkilamchi davriylik.

1. Kimyoviy o’hshashliklar ayni guruhchada joylashgan vertikal ustundagi elementlarda kuzatiladi. Bu holat atomlarning elektron tuzilishi nazariyasi asosida elementlarning valent elektronlari soni

Bir miqdorda bo’lishi va ularning atom orbitallarida bir xilda joylashishi natijasi deb tushuntiriladi.

2. 
   davriy sistemaning gorizontal qatorida sistemaning davrlarida atomlarning tashqi elektronlar soni bir tekis oritb boradi va elektronlar bilan to’lib borayotgan atom orbitallarini to’g’ri notekis o’zgarib boradi.
   
3. 
   vertikal yo’nalishdagi va gorizontal qatordagi elementlarning o’xshashligidan tashqari davriy sistemaning dioganal kesimlari ustida yotgan elementlar orasida ham o’xshashliklar kuzatiladi.
   
4. 
   bosh guruhcha elementlar xossalari o’zgarishini taqqoslash natijasida aniqlangan muhim qonuniyatlardan yana biri ikkilamchi davriylikdir.
   

Ikkilamchi davriylik tushunchasi asosida ayni bir guruhdagi bosh guruhchasi elementlarining fizik va kimyoviy xossalari solishtirma tahlil qilinganda elementlarni qaysi davrga tegishli ekanligiga qarab bu xossalar notekis o’zgarishni bilib olamiz.