Кимёвий жараёнлар энергетикаси

Kvantlar nazariyasi.

1900 yilda Maks Blank kvantlar nazariyasi taklif etdi. Bu nazariyaga muvofiq nur sochayotgan jismdan tarqalayotgan energiyaga uzluksiz ravishda ajralib chiqmaydi. Balki energiyaning eng kichik zarrachasi kvantlar sifatida tarqaladi.

Har qaysi kvantning energiya qiymati shu nur to’lqinlarining bir sekunddagi tebranish soniga bog’liq. Har qanday sistema energiyani faqat kvantlar miqdorida yutadi yoki o’zidan kvantlar miqdorida chiqaradi. Har qaysi kvant kattaligi bilan tenglamasi

E=hv

bilan ifodalanadi.

E – energiya kvanti, h – Plank doimiysi (6.624·10^-27 erg*sek yoki 6.624·10^-34 joul·sek), v – tebranish chastotasi.

c – yorug’lik tezligi, λ – to’lqin uzunligi.

1905 yilda A.Eynshteyn nurning eng kichik ulushi kvantni foton deb atadi. 1 foton energiyasi hv ga teng.
Atom tuzilishi haqida klassik ta’limot.

Atom yunoncha so’z bo’lib “bo’linmas” ma’nosini anglatadi. 1819 yildayoq atomning murakkab sistema ekanligini M.G.Pavlov aytib o’tgan edi. Atom – kimyoviy elementning eng kichik zarrachasi bo’lib o’zida o’sha elementning barcha kimyoviy xossalarini mujassamlashitiradi. Atom elektroneytral zarracha bo’lib u musbat zaryadli yadro va manfiy va neytronlardan tuzilgan. Bu nazariya dastlab 1932 yilda D.D.Ivoninkov va Ye.N.Gapon tomonidan taklif etilgan. Elektron massasi m₀=9,11·10^-31 kg uning zaryadi Ye=1,6·10^-19 kl ga teng.