Kichik burchaklarga sochilish

Kichik burchaklarga sochilish

Tayyorladi:1-3FIZ 20 GURUH TALABASI RAHMONOVA G

Tekshirdi:BEKMURODOVA M

Reja:

• Kichik burchaklarga sochilish
• Yorug’likning kombinasion sochilishi
• Yorugʻlikning sochilishi

Atom tuzilishining modellari

Qadimgi yunon faylasuflari Levkipp va Demokritlaming ta’limo- 

tiga asosan, atom — moddaning bo‘linmas zarrasi bo‘lib, sezgi organ- 

lar seza olmaydigan darajada kichik o‘lchamga ega degan tasawurlar 

fanda uzoq vaqtgacha hukm surdi. «Atom» so‘zi grekcha «atomos» 

so‘zidan olingan bo‘lib, «boMinmas» degan m a’noni bildiradi.

XIX asming oxirlarida o ‘tkazilgan bir qator olamshumul tajribalar 

natijalari atomning murakkab tuzilishga ega ekanligi to ‘g‘risidagi 

fikrlami oydinlashtirdi.

Yorugʻlikning sochilishi

muhitda tarqalayotgan yorugʻlik dastasining mumkin boʻlgan barcha yoʻnalishlarda ogʻishi. Muhitning har xil jinsliligi va yorugʻlikning modda zarralari bilan oʻzaro taʼsiri Yo. sta sabab boʻladi. Bunda yorugʻlikning intensivligi, spektri va qutblanishi oʻzgaradi. Yo. s. asosida molekulalar, suyukliklar va h. k.ning tuzilishi oʻrganiladi. Yorugʻlikning Reley sochilishi (Reley qonuni), yorugʻlikning molekulyar sochilishi, yorugʻlikning kombinatsion sochilishi va b. xillari mavjud.

Yorug’likning kombinatsion sochilishi

• Molekulalar spektrini o'rganishda 1929 yilda rus olimlari T.S. Landsberg (1890-1957) va L.I. Mandelshtam va ular bilan bir vaqtda hind olimlari Ch.Raman (1888-1970) va K.Krishnan (1911 yilda tug’ilgan) kashf etgan yorug’likning kombinatsion sochilish hodisasi muhim ahamiyatga ega.
• Bu effekt shundan iboratki, biror moddaga (gaz, suyuqlik, shaffof kristall) о chastotali monoxromatik yorug’lik tushsa, bu moddada sochilgan yorug’lik spektrida о chastotali chiziqdan tashqari uning ikki yonida simmetrik joylashgan qo'shimcha spektral chiziqlar ham hosil bo'ladi
• Bu qo'shimcha spektral chiziqlarga mos kelgan chastota tushayotgan monoxromatik yorug’lik chastotasi bilan yorug’likni sochayotgan molekulalarning tebranma yoki aylanma o'tishlarida hosil bo'ladi

Paramagnit rezonans.

Magnit momentlari noldan farqli bo’lgan atom yoki molekulalar (paramagnit moddaning atom va molekulalari)ning energetik sathlari tashqi magnit maydon ta’sirida bir necha sathchalarga ajraladi. Zeeman ajralishi deb yuritiladigan bu hol tasvirlangan. Tashqi magnit maydon ta’sir qilmaganda (H=0) l=0, lekin m ning qiymatlari -1,0 va +1 bo’lgan uchala satlarning qiymatlari aynan bir xil, ya’ni m bo’yicha aynish karraligi 3 ga teng. Lekin tashqi magnit maydon ta’sirida (H≠0) bu uch sathchalar ajraladi, ya’ni magnit kvant son m bo’yicha aynish yo’qoladi

Shisha prizmada yorug'likning tarkibiy qismlarga ajralishi. Kamalak

Har biringiz bahor paytida yomg'irdan so'ng osmonda yoy shaklidagi rangli «kamalak»ni kuzatgansiz. Ko'pincha kamalak ikkita bo'lganligidan yurtimizda Hasan-Husan deb ham nomlashadi.

Burchak elementlari qanday?

urchak elementlari ular umumiy nuqta bo'lgan tepalik; va ikkita nur yoki yon. Geometrik nuqtai nazar, burchak - bu tekislikning umumiy nuqtadan boshlanadigan ikkita nurlar orasidagi qismi.

Nurlar deganda bir nuqtadan boshlanib, bir yo'nalishda cheksiz ravishda cho'zilgan chiziqlar tushuniladi. Burchaklar odatda gradus yoki radian (π) bilan o'lchanadi.

Burchaklarning asosiy turlari

• Ular 90 darajadan (<90º) kichik o'lchamdagi burchaklardir.
• Ular 90 gradusga (90º) teng bo'lgan burchaklardir. Burchak to'g'ri bo'lganda, uni hosil qiluvchi tomonlar perpendikulyar deyiladi.
• Ular 90 darajadan kattaroq, ammo 180 darajadan kam o'lchamdagi burchaklardir (90º
• Ular 180 gradusni (180º) o'lchaydigan burchaklardir.
• Ular o'lchamlari 360 darajaga (360º) teng bo'lgan burchaklardir.

Etiboringiz uchun rahmat

Tayyorladi: