Kichik biznes va xususiy tadbirkorlikning mamlakat iqtisodiyotidagi tutgan o’rni

Kichik biznes va xususiy tadbirkorlikning mamlakat iqtisodiyotidagi tutgan
o’rni
Mamlakatimiz iqtisodiyotini taraqqiy ettirishda kichik biznes va xususiy tadbirkorlik alohida ahamiyat kasb etadi va hozirgi sharoitda uning roli yanada ortib bormoqda. Shu sababdan ham kichik biznes va xususiy tadbirkorlikni jadal rivojlantirish har qanday mamlakat iqtisodiyotining barqaror o`sishini ta’minlovchi asosiy bo`g`in va amalga oshirilayotgan iqtisodiy islohotlarning ustuvor yo`nalishi hisoblanadi. Iqtisodiyotda ro`y berayotgan turli ijobiy o`zgarishlar ko`p jihatdan kichik biznes va xususiy tadbirkorlikning rivojlanishi bilan uzviy bog`liqdir. Respublikamizda kichik biznes va xususiy tadbirkorlikni barqaror rivojlantirish va uni davlat tomonidan qo`llab-quvvatlash mamlakat ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishining asosiy ustuvor yo`nalishlaridan biri qilib belgilangan.
Prezidentimiz Sh.Mirziyoyev “Yagona yo‘limiz – tadbirkorlar sonini ko‘paytirish, odamlarni ishbilarmon qilish” ¹deb ta’kidlaganidek, kichik biznes va xususiy tadbirkorlik sybektlarini ko’paytirish zarur.
“ Mamlakatimizda bozor munosobatlarini avj oldirish sharoitida iqtisodiyotni barqaror rivojlanishi va mavjud resurslardan samarali foydalanishning ustuvor yo’nalishi kichik biznes va xususiy tadbirkorlik faoliyatini tarqqiyotiga aylanadi. Shuning uchun mamlakatta biznes faoliyatining rivojlanishi va istiqbolli bozor mexanizimi sharoitida o’ziga xos xususiyatga ega hisoblanadi”².
Mamlakatimiz iqtisodiyotini taraqqiy ettirish, yangi ish o`rinlarini yaratish bilan bog`liq masalalarni hal etishda tadbirkorlik faoliyatini erkinlashtirish juda muhimdir, aynan ushbu masalaga berilgan e’tibor yuqorida ta’kidlab o`tilganidek, ushbu sohaning mamlakatimiz YaIMdagi ulushini doimiy oshib borishiga sabab bo`lmoqda.
O’zbekiston Respublikasida kichik biznes va xususiy tadbirkorlik bilan 2020 yil sanoatta 103020,8 milliard so’m, qurilish sohasida 63866,6 milliard so’mlik mahsulot ishlab chiqariligan. Kichik biznes va xususiy tadbirkorlikda 9865,7 ming kishi ish bilan band bo’lgan.
Shu o’rinda biz mazkur sohaning Qoraqalpog’iston Respublikasida qanday ahamiyatga ega ekanligini ko’rib chiqamiz.
Quyidagi 1-jadval ma’lumotlaridan ko’rinib turibdiki, iqtisodiyotning kichik biznes va xususiy tadbirkorlik kesimida ishlab chiqarilgan sanoat tovarlari 2010 yilda 205,4 milliard so’mni tashkil etgan bo’lsa, 2015 yilda 1 trillion so’mnan ortiq, 2020 yilga kelib bu ko’rsatkich3 trillionnan oshgan. Qurilish sohasida bu ko’rsatkich 2010 yilda 147,5 milliard so’m, 2015 yilda 920,5 milliard so’m, 2020 yilga kelib 3 trillion so’mnan ortib ketgan. 2010 yilda kichik biznes va xususiy tadbirkorlikda aholining bandligi 412,7ming kishini, 2015 yilda 469,4 ming kishini, 2020 yilga kelib 516,7 ming kishini ko’rsatib turibdi.
Sanoat va qurilish tarmoqlaridagi jarayon muntazam o’sish tendensiyasiga ega bo’lgan.