Кichik biznes sub’ektlarida buxgalteriya hisobini yuritish tartibi d. M. Matkarimov

КICHIK BIZNES SUB’EKTLARIDA BUXGALTERIYA HISOBINI YURITISH TARTIBI

D.M.Matkarimov –

O`zbekiston Respublikasi Bank-moliya akademiyasi

I. Buxgalteriya hisobini

I. Buxgalteriya hisobini

o`rganish zaruriyati?

Hisob qachon vujudga kelgan?

• 6 000 yil muqaddam odamlar aniq bir maqsadni ko`zlab o`z xayotidagi dalillarni yozib (qayd qilib) boshlashgan;
• 500 yil avval Luka Pacholining kitobi dunyo yuzini ko`rgach hisob mazmuniga tushunib yetishgan, va nihoyat
• 100 yil oldin esa, buxgalteriya hisobi sohasida dastlabki nazariy fikrlar vujudga kelib u mustaqil fan – Hisobshunoslik, ya’ni hisobni tushinish vositasi, «biznesning tili» sifatida shakllangan.

«Mulk qilib berilgan har bir mamlakatga ikkitadan vazir tayinlasinlar. Biri...viloyat-dan yig`ilgan butun mol-ashyolarni kirim daftariga yozishi lozim. Ikkinchi vazir esa (daromadning) xarj etilgan qismini chiqim daftariga yozsin va (yig`ilgan mollardan) sipoxiylarning maoshi uchun taqsim qilsin».
Temur tuzuklari, T.: 1996. 90 b.
Rahbar quyidagilarni
ta'minlashi shart:
Hisob siyosati, ichki hisob
va hisobot tizimini ishlab chiqish
Ichki nazorat tartibini
ishlab chiqish
Buxgalteriya hisobini
to`liq va ishonchli yuritilishini
ta’minlash
Hisob hujjatlarini but
saqlanishini ta’minlash
Moliyaviy hisobotni
tayyorlanshini ta’minlash
Soliq hisobotlarini tayyorlanishi
va topshirilishini ta’minlashi shart
KORXONA BUXGALTERIYASI
QUYIDAGICHA TASHKIL
ETILISHI MUMKIN
Bevosita bosh buxgalter
rahbarligida
Ixtisoslashtirilgan tashkilotlar bilan shartnoma asosida
Mustaqil (O`zlari)
Funksional belgi bo`yicha buxgalteriya tarkibida quyidagi bo`limlar kiradi
MODDIY BO`LIM
(moddiy boyliklar va asosiy vositalar harakati uchun mas’ul)