Kiberxavfsizlik asoslari

Operatsion tizim - 

bu maxsus dastur bo’lib, bu dastur asosiy vazifasi - kompyuter 

ishini boshqarish, kompyuter va foydalanuvchi o’rtasida muloqotni o’rnatish, tashqi 

---

7

 

qurilmalar  ishlash  holatlarini  sozlash  va  ular  bilan  muloqotni  o’rnatish,  har  xil 

dasturlarni ishga tushirish va ular ishlash holatlarini ta‘minlash. 

Operatsion  tizimlardan  eng  taniqlilari  bu  Microsoft  firmasining  MS-DOS  va 

Windows dasturlari, Apple firmasining Macintosh dasturi, Unix va Linux dasturlari. 

Dunyoning  70%  kompyuterlari  Microsoft  korporatsiyasi  tomonidan  yaratilgan 

operatsion  tizimlar bilan jihozlangan. Bo’lardan 1981 yilda yaratilgan - MS-DOS 

dasturi,  1991  yilda  yaratilgan  -  Windows  3,1  dasturi,  1995  yilda  yaratilgan  - 

Windows  95  dasturi,  1998  yilda  yaratilgan  –  Windows  98  dasturi,  2000  yilda 

yaratilgan -  Windows 2000 dasturi,  2001 yilda  yaratilgan -  Windows  Millennium 

Edition va Windows XP dasturlari. Windows dasturning taniqli bo’lishining asosiy 

sababi bu - ish jarayoni soddaligi, ko’p vazifali rejim, bir xil ishlash interfeysi va 

boshqa  qulayliklar.  Boshqa  operatsion  tizimlarga  o’xshab  Windows  dasturi  ham 

kompyuter xotirasiga kompyuter yoqilish vaqtda avtomatik ravishda yuklanadi. 

Hozirgi  kunda  keng  ommaga  taqdim  qilinadigan  kompyuterlarga  WINDOWS 

operatsion tizimlari o’rnatilib taqdim etilayapti. Agar kompyuterlar ilgariroq olingan 

bo’lsa,  bu  kompyuterlarga    ham    WINDOWS  operatsion  tizimlarini  o’rnatish 

mumkin.Buning  uchun  ma’lum  shartlar  (resurslar)  bajarilishi  shart.  WINDOWS 

95/98 operatsion tizimlarini o’rnatish uchun WINDOWS 95 ning minimal varianti 

uchun 50 Mb hajm vinchesterda bo’sh joy, 8 Mb operativ xotira va protssesor eng 

kamida  (  ishlash  taktik  chastotasi  66  Mgs)  486  bo’lishi  lozim.  WINDOWS  98 

operatsion tizimini o’rnatish uchun eng kamida 16 Mb operativ xotira, 120 Mb dan 

295  Mb  gacha  qattiq  diskda  bo’sh  joy  bo’lishi  lozim.  Agar  Windowsning 

imkoniyatlaridan 

foydalanmoqchi 

bo’lsangiz, 

Pentium 

kompyuterlariga 

WINDOWS tizimini o’rnatganingiz ma’qul.