Kiberxavfsizlik asoslari fanidan

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA
KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI
MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI
TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI QARSHI FILIALI



Kiberxavfsizlik asoslari fanidan
Amaliy ish-1
Mavzu: Kiberxavfsizlikda risklarni baholashni o‘rganish.
Bajardi: Do’stmurodov A


Tekshirdi: Raxmatullayev D.A.


1-Amaliy mashg’ulot.
Kiberxavfsizlikda risklarni baholashni o‘rganish.
Sababdan Oqibatgacha xavfli hodisani rivojlanish yo’llarini taxlili va sxematik tavsifilash usuli. Kiberxavfsizlikda odamlar tomonidan amalga tajribalar va ilmiy tadqiqotlarni ko’p ko’rishimiz mumkun. Bir nechta misollarni keltirsak:
-Microsoft research : xizmatlari uchun xavfsizlikning asosiy yutuqlari, shu jumladan o'n millionlab zararli Hotmail hisob qaydnomalarini aniqlash algoritmlari.
-Davlat va xususiy tadqiqotchilar Xavfsizligi yaxshilangan Linuxni yaratdilar . -Google-dagi tadqiqotlar Chrome brauzer xavfsizligi va YouTube video barmoq izlari kabi mahsulotlarni yaxshilashga yordam beradi

Xavflarni baholash usullari turli kutilgan va kutilmagan vaziyatlarni o'rganish uchun kuchli vositadir. Keyinchalik, Axborot xavf xatarlarini boshqarishga kirish kursining bir qismi sifatida ba'zi amaliy mashg'ulotlarda foydalaniladigan xavflarni baholash usullari tavsiflanadi.

“Galstuk-babochka” tahlil usuli
Ushbu usul o'rganilayotgan salbiy hodisaning sababdan oqibatga qadar rivojlanishini grafik tavsiflash va tahlil qilishdir. Ushbu usulning asosiy yo'nalishi tekshirilayotgan hodisaga qarshi choralar va uni keltirib chiqaradigan sabablarga qaratilgan.
Ushbu usulni amalga oshirish quyidagi bosqichlarni ajratishi mumkin:

1. 
   Grafik markazida tahlil qilish uchun hodisani aniqlash.
   
2. 
   Tekshirilayotgan hodisaga olib kelishi mumkin bo'lgan sabablar ro'yxatini tuzish.
   
3. 
   Tekshirilayotgan voqea oldidan vaziyatning rivojlanish mexanizmini tahlil qilish
   
4. 
   Hodisaning rivojlanishiga olib keladigan omillar va uning oqibatlari tavsiflanishi mumkin.
   
5. 
   Hodisadan oldin deb ataladigan sabablarning rivojlanishiga to'sqinlik qiladigan to'siqlarni namoyish qilish profilaktika choralari. Eskalatsiya omillari uchun to'siqlarni ham ko'rsatishingiz mumkin.
   
6. 
   Tekshirilayotgan voqea sabab bo'lishi mumkin bo'lgan oqibatlar ro'yxatini tuzish.
   
7. 
   O'rganilayotgan voqeaning oqibatlarini rivojlanishiga to'sqinlik qiladigan to'siqlarni namoyish qilish.
   

"Galstuk-babochka" tahlilini o'tkazish orqali biz xavfli hodisalar va ularning oqibatlarning oldini olish , yumshatish yoki kutilayotgan hodisalarni kuchaytirish, tezlashtirishga yo'naltirilgan xavfli voqealar va to'siqlarning asosiy yo'llarini aniq ko'rsatadigan oddiy diagramma kiritamiz (tekshirilayotgan voqea ijobiy bo'lgan taqdirda).


Kiberxavfsizlik sohasiga kirish uchun zarur bo'lgan ko'nikmalarni ta'minlaydigan yoki oshiradigan turli xil texnologiyalar guruhiga ta'sir qilish. Siz chuqurlikdagi mudofaaning eng yaxshi amaliyotlarini kompyuter tizimlarini xavfsizligini ta'minlash, kelajakdagi tarmoq xavfsizligini tahlil qilish va takomillashtirish uchun xavfsizlik hodisalari natijalaridan foydalanish va tarmoqning zaif tomonlarini aniqlash uchun ichki tizimlarni qidirishda qo'llaysiz. Bundan tashqari, dasturning umumiy zaifliklarini bartaraf etish va dam olish paytida va tranzit paytida ma'lumotlarni himoya qilish uchun asosiy shifrlash texnikasini ta'minlash uchun qanday qilib yumshatishni tavsiya qilishni o'rganasiz