Ki20-03-guruh talabasi Xolbekov Ilyosbek

Bugungi yuqori darajada rivojlangan butun dunyo sivilizatsiyasida hujjatlar, jumladan maxfiy hujjatlarning ham, elektron ko‘rinishda ishlatilishi va aloqa tizimlarida uzatilishi keng qo‘llanilib borilayotganligi elektron hujjatlar va elektron imzolarning haqiqiyligini aniqlash masalalarining muhimligini keltirib chiqarmoqda.

Ochiq kalitli kriptografik tizimlar qanchalik qulay va kriptobardoshli bo‘lmasin, autentifikatsiya masalasining to‘la yechilishiga javob bera olmaydi. Shuning uchun autentifikatsiya uslubi va vositalari kriptografik algoritmlar bilan birgalikda kompleks holda qo‘llanilishi talab etiladi.

Ochiq kalitli kriptografik tizimlar qanchalik qulay va kriptobardoshli bo‘lmasin, autentifikatsiya masalasining to‘la yechilishiga javob bera olmaydi. Shuning uchun autentifikatsiya uslubi va vositalari kriptografik algoritmlar bilan birgalikda kompleks holda qo‘llanilishi talab etiladi.

Quyida ikkita (A) va (B) abonentlarning aloqa munosabatlarida autentifikatsiya tizimi raqib tomonning o‘z maqsadi yo‘lidagi qanday hatti-harakatlaridan va kriptotizim abonentlarining foydalanish protokolini o‘zaro buzilishlardan saqlashi kerakligini ko‘rsatuvchi holatlar ko‘rib chiqiladi.

Rad etish (renegatstvo): abonenti, abonentiga ma’lumot jo‘natgan bo‘lib, uzatilgan ma’lumotni rad etishi mumkin. Bunday qoida buzilishining (tartibsizlikning) oldini olish maqsadida elektron (raqamli) imzodan foydalaniladi.

Modifikatsiyalash (o‘zgartirish): abonenti qabul qilingan ma’lumotni o‘zgartirib, shu o‘zgartirilgan ma’lumotni abonenti yubordi, deb ta’kidlaydi (da’vo qiladi).

Soxtalashtirish: abonentining o‘zi ma’lumot tayyorlab, bu soxta ma’lumotni abonenti yubordi deb da’vo qiladi.

Xulosa:

Xulosa: