Kerakli asboblar: ikkita stakan, margansovka kristallari. Ishni bajarish tartibi

Kerakli asboblar: Shayinli tarozi (toshlari bilan), o‘lchov chizg‘ichi, to‘g‘ri burchakli parallelepiped shaklidagi yog‘ochdan, plastmassadan, metalldan yasalgan narsalar. To‘ g‘ri geometrik shaklga ega bo‘lmagan predmetlar (kichik qaychi, qalamtarosh), suv, menzurka.
Ishni bajarish.
1. To‘g‘ri burchakli parallelepiped shaklidagi jismlardan biri olinib, uning bo‘yi (l₁), eni (l₂) va balandligi (l₃) chizg‘ich yordamida o‘lchanadi (20-rasm). Natijalarga ko‘ra V = l₁ · l₂ · l₃ hajm hisoblanadi.
2. Tarozining bir pallasiga to‘g‘ri burchakli parallelepiped, ikkinchi pallasiga toshchalar qo‘yilib, muvozanatga keltiriladi. Toshchalarga qarab jism massasi m aniqlanadi.
3. ρ= Formula yordamida jism zichligi hisoblab topiladi.
4. Yuqorida ko‘rsatilganidek, tajriba boshqa parallelepipedlar bilan o‘tkazilib, ularning ham zichliklari aniqlanadi.
5. O‘lchash va hisoblash natijalari quyidagi jadvalga yoziladi.
1-JADVAL

JISM	Eni, sm	Bo’yi, sm	Balandligi, sm	Hajmi, sm^3	Massasi, g	Zichligi, g/sm^3
Yog‘och parallelepiped
Plastmassa parallelepiped
Metall parallelepiped

6. To‘g‘ri geometrik shaklga ega bo‘lmagan jismlardan birining massasi m_jism tarozida tortib olinadi.

7. Menzurkaga jism solinganda suv sathi o‘lchov chizig‘idan o‘tib ketmaydigan darajada suv quyiladi. Dastlabki suv sathi V₁ yozib olinadi.
8. Massasi aniqlangan jismni ipga bog‘lab, menzurkaga tushiriladi. Bunda suv sathi ko‘tariladi (17-rasmga qarang). Suvning jism botirilgandagi sathi V₂ o‘lchab olinadi.
9. V_jism = V_2—V₁ formuladan jism hajmi hisoblanadi.
10. ρ_jism= dan jism zichligi hisoblab topiladi.
11. Tajriba boshqa jism bilan takrorlanadi va natijalar jadvalga yoziladi. 2-jadval

N	V1, sm^3	V2, sm^3	Vjism, sm^3	m, g	ρ, g/sm^3
1
2

Hisoblash: _________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
MAVZU: DINAMOMETR YORDAMIDA KUCHLARNI O‘LCHASH
Laboratoriya ishi -4