Кейинги йилларда бир канча моддалар олиндики, уларни Усимлик

O'simliklaming xloroplastli hujayralarida, fotosintezning C 3 va C4


yoMidan tashqari, yorugMik ta’sirida kislorod yutilib, karbonat angidrid


ajralishi bilan boradigan fotosintez jarayoni mavjud boMib, bu -


yorugiikda nafas olish deyiladi. Bu jarayon mitoxondriyalarda


boradigan yuqoridagi jarayonning «qorong'ulik» bosqichidan keskin


farq qiladi. Bunda hujayraning uch organoidi: xloroplastlar.


peroksisomalar va mitoxondriyalar bevosita ishtirok etadi. YorugMikda


nafas olish jarayon xloroplastlarda boshlanadi va fotosintezni birlamchioraliq mahsuloti glikolat (HOOC-CH2OH) kislotasi sintezlanadi.


Shuning uchun fotosintezning ushbu yoMi glikolat sikli deb ataladi. Ayrim C3 o‘simliklarida fotosintezning samaradorligi juda kam bo‘lishi


tufayli yorug'likda nafas olish tufayli bo'ladigan fotosintez jarayoni


umumiy fotosintez jarayonidan 50% atrofida bo‘lishi mumkin.


Umuman olganda, tirik tizimlardagi energiya va moddalar


almashinuvining umumiy sxemasi VI.9-rasmda ko'rsatib o‘tilgan.


C02+ ATF


VI.9-rasm. Tirik tizimlardagi energiya va moddalar almashinuvining


umumiy sxemasi (eukariot fotosintezlovchi hujayralar misolida).


Bunda xloroplastlardagi ribulozadifosfat (RDF) karboksilaza


oksigenaza fermenti vazifasini bajarib ribulozodifosfatni parchalaydi.


Hosil boMgan 2-fosfoglikolat kislotasi defosforlanib glikolat kislotaga


aylanadi. Agarda atmosfera havosi tarkibida C 02 ko‘p bo‘lib 0 ? miqdori


kam bo‘lsa RDF-karboksilaza fermenti karboksillanish jarayonini