Кўчмас мулк иқтисодиёти

Нарх диапазонинархлар оралиғининг пулдаги ифодасидир.
Нарх диапазони 
қуйи, ўрта ва юқори нархларни ўз ичига олади. Нарх диапазони қанчалик катта бўлса, 
товар муомаласи шунчалик тез юз беради, чунки талаб билан нарх ўзаро боғланади. 
Нарх хилма-хил турлардан иборат бўлсада, улар бир-бири билан ўзаро боғланган, 
чунки уларда жамиятдаги иқтисодий ресурсларнинг ишлатилиш самараси ўз ифодасини 
топади. Иқтисодиёт назариясида нарх нисбати деган тушунча бор, у 
нарх паритети
деб 
ҳам юритилади. Иқтисодиёт ва ундаги жараёнлар бир-бирига боғлиқ бўлганидан нархлар 
бир-бирини юзага чиқаради.
Назорат учун саволлар: 
1.
Кўчмас мулк объектларининг белгиларига изоҳ бенринг. 
2.
Кўчмас мулк объектининг моҳиятини уч кўрсаткич бирлигида очиб беринг. 
3.
Кўчмас мулкнинг функцияларига таъриф беринг. 
4.
Кўчмас мулк объектига манфаат ва даромад манбаи сифатида қаралишини 
изоҳланг. 
5.
Кўчмас мулк объектининг нархи ва қиймати тушунчаларига изоҳ беринг. 
6.
Кўчмас мулк объектининг бозор қиймати нима? 
7.
Кўчмас мулк объекти қиймати тушунчаси қандай позициялардан талқин 
қилинади? 
8.
Кўчмас мулк объектларининг нархи шаклланишига таъсир этувчи омиллар. 

---

37 
4-мавзу. Кўчмас мулк объектлари турлари ва тавсифи 
Режа: 
4.1. Кўчмас мулк объектларининг таснифланиш тамойиллари 
4.2. Кўчмас мулк объектларининг жисмоний, функционал ва иқтисодий тавсифи 
4.3. Кўчмас мулк объектлари қийматига таъсир кўрсатувчи омиллар 
4.4. Кўчмас мулк объектларининг таснифи 
 
 
4.1. Кўчмас мулк объектларининг таснифланиш тамойиллари
Кўчмас мулк – бу бунёд этилган объектлар (бино, муҳандислик иншоотлари, 
тугалланмаган қурилиш), ер участкалари ва экинзорлар. Қурилиш объектлари аҳолининг 
ва умуман жамиятнинг маълум бир эҳтиёжларини қондириш учун бунёд этилади. Турдош 
эҳтиёжларни қондиришга мўлжалланган қурилиш объектлари жамланмаси аҳоли яшаш 
марказларини (шаҳарлар, поселкалар, қишлоқлар), ишлаб чиқариш мажмуалари (заводлар, 
фабрикалар) ва магистраллар (йўллар, қувурлар, ўтказиш линиялари) ташкил этади. 
Бино 
– бу аҳолининг доимий ҳаёт фаолияти (яшаши, меҳнат қилиш, ҳордиқ 
чиқариши ва бошқа эҳтиётлари) учун мўлжалланган қурилиш объектидир. Одатда бино 
шаҳар ёки қишлоқ бино ва иншоотлари мажмуаси таркибига ўзининг муҳандислик 
коммуникациялари ва ободонлаштирилган атроф ҳудудлари билан бирга киради. Бундан 
ташқари, бинолар мажмуалардан ажралган ҳолда, маълум мақсадларда фойдаланиш учун 
якка тартибда (узоқ магистраллар бўйларида, бепоён далалар ва қўриқхоналар этакларида) 
жойлашган бўлиши мумкин.