Кўчмас мулк иқтисодиёти

Ҳадя этиш мумкин: 
1. К/м объектига эгаликни; 
2. Мулкий ҳуқуқни ёки ҳадя олаётганни 
мулкий мажбуриятлардан озод этиш ёки 
озод этиш мажбуриятини ҳадя қилиш 
Ҳадя битимининг чекловлари: 
1. Агар к/м объекти умумий мулк таркибида 
бўлса, у холда хадя барча иштирокчилар 
билан амалга оширилади;
2. Юридик шахслар учун, агар к/м объекти 
хўжалик хуқуқи ёки тезкор бошқарув 
асосида бўлса, у холда хадя объект мулкдори 
розилиги билан амалга оширилади
 
11.8-расм. Кўчмас мулк объектининг хадяси 
Доимий рента: 
Пул 
шаклида 
ёки 
рента 
суммасининг пул қийматига тенг 
маҳсулотлар бериш, иш (хизмат) 
бажариш орқали муддатсиз 
тўланади.
(ЎзР ФК 32 боб 2п.) 
Умрбод рента: 
Рента 
олувчининг 
ҳаёти 
давомида 
тўланади. 
Пул 
миқдори МРОТ дан кам 
бўлиши мумкин эмас. Одатда, 
ойда бир маротаба тўланади.
(ЎзР ФК 32 боб 3п.) 
11.9-расм.Рента турлари 

---

147 
Рента олинадиган кўчмас мулкни бошқа шахсга мулк қилиб берган шахс, агар 
Фуқаролик Кодексида, бошқа қонунда ёки шартномада бу мажбурият бўйича 
хамкорлик(биргаликда)да жавобгарлик назарда тутилмаган бўлса, рента олувчининг рента 
шартномаси бузилгани туфайли келиб чиққан талаблари бўйича бошқа шахс билан 
жавобгар бўлади. 
Рента тўловчи умрбод рента шартномасини жиддий бузган ҳолларда рента олувчи 
рента тўловчидан рентани Фуқаролик Кодексининг 523-моддасида назарда тутилган 
шартларда сотиб олишни ёки шартномани бекор қилиш ва зарарни қоплашни талаб қилиш 
ҳуқуқига эга. 
Агар умрбод рента тўлаш шарти билан текинга квартира, уй ёки бошқа мол-мулк 
топширилган бўлса, рента тўловчи шартноманинг муҳим шартларини жиддий бузган 
тақдирда, рента олувчи бу мол-мулкни унинг қийматини сотиб олинадиган рента ҳисобига 
қўшган ҳолда қайтаришни талаб қилиш ҳуқуқига эга.