Kazakistan’da uygur folkloruyla iLGİLİ yapilan çalişmalarin analiTİk biBLİyografyasi

(YüsüpXas Hacip,  Qutadğu Bilik, Almatı,  “MİR.” Naşriyati,  2009,  ss.  551.)
Yüsüp  Xas  Hacip’in  telifi  olan,  Munavvar  Yunusuva,  Ruslan  Arziyev,  Sadiqcan 
Yunusov,  Şahida  Aznabaqiyeva  ve  Zulfiya  Sultanova  tarafından  hazırlanan 
“Qutadgu Bilik”  adlı  eser,  2009 yılında MİR Neşriyatı  yayınları  arasında basılmıştır. 
Eser 551  sayfadan oluşmaktadır.
Tarihten  de bilindiği  üzere  “Kutadgu Bilig”in yazıldığı  zamanlarda Uygur diyarında 
iki  devlet  hüküm  sürmekteydi.  Bu  devletlerden  biri  İslam  dininin,  ikincisi  ise 
Budizmin  merkezi  konumundaydı.  Bu  devletlerin  kuruluşu  dinin  itikatlarımızdaki 
farklılıklarına bağlı  olsa da bu  durum  o devirdeki  Uygurların iki  devlet kurduğu gibi 
siyasi,  askerî  ve  iktisadi  güce  sahip  olduklarını  da  göstermektedir.  Bu  güç  halkın 
bilimine,  aklına  ve  ferasetine  bağlıdır.  Demek  ki,  bizim  için  “Kutadgu  Bilig”  şanlı 
devrimizin sembolü, büyük amaçlarımızın ve hayallerimizin meşalesidir.
PO3AXYHOB, ^SMmuî. AKKy^ap KafiTKaHga:  fflenp, MoHo^or, ö a ^ a g n ^ a p .  -
AnMaTbi:  ®a3ymbi,  2009.  -   160  6aT. 
(ROZAXUNOV,  Camşit,  Aqqular  Qaytqanda -
 
Şeir, Monolog, Balladilar-, Almatı:  “Jazuvşı”,  2009,  ss.  160.)
Camşit  Rozaxunov’un  yazmış  olduğu  “Aqqular  Qaytqanda”  adlı  eser,  2009  yılında 
Jazuvşı  Neşriyatı  yayınları  arasında  basılmıştır.  Eser  160  sayfadan  oluşmaktadır. 
Eser dört bölümden oluşmaktadır.  Eserde  102 şiir,  5 türkü ve bir de lirik monolog yer 
almaktadır.
149

---

3YJH1HKAP,  MacyM^aH.  YfiFyp  epn-agaT^npn.  “^a3aKcTaH  YHFypnupuHurç 
^yMhypuamuK  MagaHunaT  MapKu3u”  ^aMunamuK  6upnamMucu,  AnMaTbi:  MHP 
Hampu^Tu,  2010.  -   408  6aT. 
(ZULPİKAR,  Masumjan,  Uyğur  Örp-Adatliri,
 
“Qazaqstan 
Uyğurlirinin 
Cumhuriyatlik  Meadaniyat  Markizi ” 
Camiyatlik
 
Birlaşmisi, Almatı:  “MİR ” Naşriyati,  2010,  ss.  408.)
Kazakistan  Uygurları  Kültür  Merkezi  Derneğinin  telifi  olan  ve  Masumjan 
Zulpikar’ın  editörlüğünde  hazırlanan  “Uygur  Örp-Adatliri”  adlı  eser,  2010  yılında 
MİR Neşriyatı yayınları  arasında basılmıştır. Eser 408  sayfadan oluşmaktadır.
Bu  kitap,  ilmi,  hayat  tecrübesi,  aklı,  felsefesi  ve  düşünce  dünyasıyla  Türkî  dillerde 
destan  olan,  insanlığın  gururu,  büyük  dil  bilimci  ve  âlim  Kâşgarlı  Mahmud’un 
doğumunun  1000 yıllık anısına armağan olarak hazırlanmıştır.
Kazakistan’daki  Uygurların  1950’li  yıllardan  sonra  sözlü  halk  edebiyatı  üzerine 
yapmış  oldukları  bazı  çalışmalar  yaygınlık  göstermeye  başlamıştır.  Bu  çalışmalar 
genellikle,  atasözleri,  türküler,  koşuklar,  hikâyeler,  masallar  ve  bilmece  türleri 
üzerine  yapılarak  bunlar  hakkında  kitaplar  yayımlanmıştır.  Ama  örf ve  âdetle  ilgili 
bilimsel  çalışmalar dikkatlerden uzak kalmıştır.  Gençlerin terbiye edilmesinin önemli 
olduğu düşünülerek bu kitapta, Uygur millî gelenekleri yansıtılmıştır.
Kitabın  başında,  9-13.  yüzyıllar  arasında  Doğu  Türkistan’daki  hanlıklar,  Kâşgarlı 
Mahmud ve  onun  “Türkiy  Tillar Divani”  adlı  eseri  hakkında bilgi  verilmektedir.  Bu 
kitapta,  Uygurların  farklı  alanlardaki  örf  ve  âdetlerine  geniş  bir  şekilde  yer 
verilmiştir.
0TKYP,  A6gypehuM.  Eahap  nn^afiM aH :  LUeııp,  gacraH,  Hacııp.ıapgHH 
Ta^aHM a.  -   AnMyTa:  MHP,  2010.  -   148  6aT. 
(ÖTKÜR,  Abdurehim,  Bahar
 
Çillayman  -Şeir,  Dastan,  Nasirlerdin  Tallanma-,  Almuta:  “M İR ” Naşriyati,  2010,
 
ss.  148.)
Abdurehim  Ötkür’ün  telifi  olan  “Bahar  Çillaymen”  adlı  eser,  2010  yılında  Mir
Neşriyatı  yayınları  arasında  basılmıştır.  Eser  148  sayfadan  oluşmaktadır.  Kitapta,
150

---

şiirler,  türküler,  rubailer  ve  destanlar  yer  almaktadır.  Kitabın  ön  sözünde,  Ruslan 
Arziyev  tarafından  Abdurehim  Ötkür’ün  hayatı  ve  eserleri  hakkında  bilgi 
verilmektedir.
H3h  enMac  raBİıap.ıap:  YfiFyp  TapnxngnKn  Mamhyp  aa.ı.ıap.  YÖFyp  MunnuM 
Acco^ua^uacu,  TonnuFynu:  HaunahaMpaeBa.  -   AnMyTa:  r u r a   Tp^Hg,  2011.  -   100 
6aT.