Katalizatorlarning qo'llanilishi


KATALIZNING SANOATDA QO'LLANILMASI



Download 61,15 Kb.
bet19/19
Sana26.02.2022
Hajmi61,15 Kb.
#471178
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   19
Bog'liq
KATALIZNING SANOATDA QO\'LLANILMASI

KATALIZNING SANOATDA QO'LLANILMASI


Hozirgi kunda sanoatning jadal o'sishi yangi kimyoviy texnologiyalar rivojlanmasdan iloji yo'q edi. Ushbu taraqqiyot katta darajada katalizatorlarning keng qo'llanilishi bilan belgilanadi, ularning yordamida past navli xom ashyo qimmatbaho mahsulotlarga aylantiriladi. Obrazli qilib aytganda, katalizator zamonaviy alkimyogarning faylasuf toshidir, faqat u qo'rg'oshinni oltinga aylantirmaydi, balki xom ashyoni dorilar, plastmassalar, kimyoviy moddalar, yoqilg'i, o'g'itlar va boshqa foydali mahsulotlarga aylantiradi.
Ehtimol, odamlar foydalanishni o'rgangan birinchi katalitik jarayon bu fermentatsiya. Spirtli ichimliklar tayyorlash uchun retseptlar shumerlarga miloddan avvalgi 3500 yilda ma'lum bo'lgan. Sm... VINO; PIVO.
Katalizni amalda qo'llashda muhim voqea margarinni o'simlik moyini katalitik gidrogenlash yo'li bilan ishlab chiqarish bo'ldi. Birinchi marta sanoat miqyosidagi bu reaktsiya 1900 yil atrofida amalga oshirildi. 1920-yillardan boshlab yangi organik materiallar, birinchi navbatda plastmassalarni olish uchun katalitik usullar birin-ketin ishlab chiqildi. Asosiy nuqta olefinlar, nitrillar, efirlar, kislotalar va boshqalarni katalitik ishlab chiqarish edi. - plastmassalarni kimyoviy "qurish" uchun "qurilish bloklari".
Katalitik jarayonlarni sanoat usulida ishlatilishining uchinchi to'lqini 1930 yillarda yuzaga kelgan va neftni qayta ishlash bilan bog'liq. Hajmi jihatidan ushbu ishlab chiqarish ko'p o'tmay boshqalarni ancha ortda qoldirdi. Neftni qayta ishlash bir necha katalitik jarayonlardan iborat: yorilish, isloh qilish, gidrosulfurizatsiya, gidrokreking, izomerizatsiya, polimerizatsiya va alkillanish.
Va nihoyat, katalizni ishlatishda to'rtinchi to'lqin atrof-muhitni muhofaza qilish bilan bog'liq. Ushbu sohadagi eng mashhur yutuq - bu avtomobil chiqindi gazlari uchun katalitik konvertorni yaratishdir. 1975 yildan beri avtoulovlarga o'rnatilgan katalitik konvertorlar havo sifatini yaxshilashda katta rol o'ynadi va shu bilan ko'plab odamlarning hayotini saqlab qoldi.
Kataliz va shunga o'xshash sohalarda ishlash uchun o'nga yaqin Nobel mukofotlari berilgan.
Download 61,15 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   19




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish