Kasimova Gulyar Axmatovna Sholdarov Dilshod Azimiddin o’g’li

 
6.2.Jamg’arma daromadlarining asosiy manbalari va daromadlarni 
shakllantirish jarayonlarining moliyaviy nazorati 

---

188 
“Ijtimoiy sug’urta” ijtimoiy-iqtisodiy kategoriya sifatida milliy daromadni qayta 
taqsimlash munosabatlari tizimi bo’lib, xodimlar va ish beruvchilarning majburiy 
sug’urta badallari hisobiga maxsus sug’urta jamg’armalarini shakllantirish va 
mehnat daromadlarini qoplash yoki saqlash uchun foydalanishdan iborat. Pensiya 
jamg’armasi davlat ijtimoiy sug’urta badallari stavkalarini belgilash, nafaqa 
ta’minoti va ijtimoiy dasturlarni ishlab chiqish bo’yicha takliflarni tayyorlashda 
bevosita qatnashadi, sug’urta badallarining o’z vaqtida to’liq kelib tushishi va 
ularning to’g’ri sarflanishi ustidan nazoratni ta’minlaydi.
Pensiya ta’minoti tizimining asosiy moliyaviy instituti – O’zbekiston 
Respublikasi Moliya vazirligi huzuridagi byudjetdan tashqari Pensiya jamg’armasi 
bo’lib, uning moliyaviy barqarorligi, birinchidan, to’g’ridan-to’g’ri aholining 
ijtimoiy himoya tizimi barqarorligiga, ikkinchidan, Pensiya jamg’armasiga 
to’lanishi lozim bo’lgan majburiy to’lovlar va badallar hamda boshqa to’lovlarga 
bog’liq bo’ladi. Qolaversa, byudjetdan tashqari Pensiya jamg’armasining 
moliyaviy barqarorligi davlatning ijtimoiy funktsiyasiga ijobiy ta’sir qiladi. Shu 
sababli mazkur jamg’arma mablag’larini shakllantirish manbalarining muntazam 
ravishda takomillashtirilib borilishi, tushumlarning o’z vaqtida va to’liq tushishini 
ta’minlashga erishish Pensiya jamg’armasining moliyaviy barqarorligini 
mustahkamlashda muhim ahamiyat kasb etadi. O’zbekiston Respublikasining 
Byudjet kodeksida O’zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi huzuridagi 
byudjetdan tashqari Pensiya jamg’armasi fuqarolarning davlat pensiya ta’minoti, 
ijtimoiy nafaqalar to’lash, kompensatsiya to’lovlari va boshqa to’lovlar bo’yicha 
xarajatlarni moliyalashtirishga yo’naltiriladigan majburiy to’lovlar, badallar, 
shuningdek boshqa manbalardan tushadigan mablag’larni jamlash belgilangan.