“Kasbiy ta`lim” kafedrasi

har  bir  davrning  o’z 
qonuniyatlari mavjud. 
Shaxsning  shakllanishida  biologik  va  ijtimoiy  omillarning  ahamiyatini  bir 
qancha  psixologlar  ilmiy  ishlarida  izchil  o’rgangan  bo’lib,  shaxs  taraqqiyotining 
davrlarga bo’linishi haqida ma’lumotlarni,  fikr va qarashlarini keltiramiz.
 
Hozirgi  zamon  psixologiyasining  taniqli  vakili  A.V.Petrovskiy  inson 
taraqqiyotiga  shaxsni  tarkib  toptirishning  sotsial-psixologik  nuqtai  nazardan 
yondashib, o’ziga xos original klassifikatsiyasini yaratadi. Ushbu nazariya negizida 
yuksalish,  yetuklikka  intilish  g’oyasi  mavjudligi  sababli  bolalik,  o’smirlik, 
o’spirinlik  davrlari  yotadi,  xolos.  A.V.Petrovskiygacha  psixologlar  taraqqiyotning 
bir  tekis  jihatini  olib  o’rgangan  bo’lsalar,  bundan  farqli  o’laroq  u  shaxs 
shakllanishining  prosotsial  va  asotsial  bosqichlari  mavjud  bo’lishi  mumkinligini 
dalillab  berishga  harakat  qiladi.  Shuning  uchun  taraqqiyot  uchta  makrofazadan 
iborat ekanligini sharhlab, 
 
uning  birinchi  turi  bolalik  davriga  to’g’ri  kelib,  ijtimoiy  muhitga 
moslashish, ko’nikish (adaptatsiya); 
 
 ikkinchisi - o’smirlarga xos individuallashish (individualizatsiya); 
 
uchinchichi  -  o’spirinlik,  ya’ni  yetuklikka  intilish  davrida  individual 
holatlarni muvofiqlashtirish (birlashtirish) xususiyatlari bilan tavsiflanadi. 
A.V.Petrovskiy  shaxsning  shakllanishini  quyidagi  bosqichlardan  iborat 
bo’lishini ta’kidlab o’tadi. 
