“Kasbiy ta`lim” kafedrasi

4.
 
Gumanistik 
XX  asrning  birinchi  yarmida  AQShda  vujudga  G.Ollort (1897-1967)  
Hozirgi zamon psixologiya fanining asosiy yo’nalishlari: 
 

---

28 
 
psixologiya
 
kelgan.  Inson  oliy  mavjudot,  oldiga  o’zini 
mukammallashga intilish uchun maqsad qo’yadi deb 
qaraydilar. 
A. Maslou  
(1908-1970) 
K.Rodjers(1902-1987) 
5.
 
Freydizm
 
Psixoanaliz  ta’limotidan  tashqari  inson  to’g’risidagi 
yo’nalish. 
Z.Freyd  
(1856-1939)  
6.
 
Neofreydizm
  Psixoanaliz 
asosida 
vujudga 
kelib, 
shaxs 
shakllanishida jamiyat rolini tan olish. 
 
 
Hozirgi  zamon  psixologiyasida  fanning  qanchalik  qadimiyligiga  qaramay 
qator  xal  qilinishi  zarur  muammolar,  turli  oqimlar  va  olimlar  tomonidan  ilgari 
surilayotgan taxminiy farazlar mavjuddir. 
J.Piajening    fikricha,    bolaning    aqliy    o‘sishi    o‘zining    ichki    qonunlari  
asosida    rivojlana    borib,    sifat    jihatdan    o‘ziga    xos    bir  qator    genetik  
bosqichlarni  bosib  o‘tadi.  Ta’lim  - bu  aqliy  etilish  jarayonini  faqat bir qadar 
tezlatishga  yoki  sekinlashtirishga  qobildir,  lekin  u  aqliy    jihatdan    etilish  
jarayoniga hech qanday  jiddiy  ta’sir  ko‘rsata  olmaydi.   
Demak,  ta’lim  rivojlanish  qonunlariga  bo‘ysunishi  kerak.  Masalan,  bolada  
mantiqiy    tafakkur    etilmay    turib,    uni    mantiqiy    fikr    yuritishga    o‘rgatish  
foydasizdir,    Ta’limning    turli    bosqichlarida    bolaning    tegishli    psixologik 
imkoniyatlari pishib etiladigan muayyan yoshi bilan bog‘liqligi  ana shundan kelib 
chiqadi.
11
 
1923-yilda    Psixologlarning  birinchi  syezdida  K.N.Karnilov  psixologiyani 
qayta  qurish  vazifasini  ilgari  surdi.  Psixologiya  fanini  yuzaga  kelishida  judayam 
katta  rol  o’ynagan  ilmiy  kadrdar  bo’lib  yetishishlariga  ta’sir  ko’rsatdi.  Masalan, 
B.T.Ananyev, 
P.Bolonskiy, 
S.L.Rubinshteyn, 
shuningdek 
keyinchalik 
O’zbekistonda  ham  yirik  olimlar  yetishib  chiqdi.  Ular  jumlasiga  M.G.Davletshin, 
E.G’.G’oziyev,  M.Vohidov,  V.V.Tokareva.  G.Gaynitdinova,  V.M.Karimova, 
G’.B.Shoumarov,  R.Sunnatova  va  boshqalarni  kiritish  mumkin.  Yuqorida  nomlari 
tilga  olingan    olimlarni  o’zlarining  g’oyalari,  milliy  mafkuralari  bilan  yoshlarda 
tafakkur  sifatlari  «mustaqillik»,  «tanqidiylik»  kabilarni  shakllantirishga  e’tibor 
bermoqdalar.  
Hozirgi  mustaqillik  sharoitida  psixologiyaga  bo’lgan  talab-ehtiyoj  juda 
kuchayib  ketdi.  Yoshlarni  ma’naviyatini  boyitish  uchun  ularni  dunyoqarashi, 
tafakkuri,  irodasi  umuman  olganda  ongini  o’stirish  uchun  zarur.  Buning  uchun 
olimlar  esperimental  ishlarni  kuchaytirishimiz,  ta’lim  jarayonini  texnologiyalar 
asosida qayta qurishimiz zarur.  
Hozirda Respublikamizdagi universitetlarida psixologiya bo’limlari, kafedra, 
laboratoriyalar  ilmiy  fikrlar  markaziga  aylantirildi.  hozirgi  zamon  psixologlarining 
tamoyillari quyidagicha:  
