“kasbiy pedagogika” fan sifatida

Tarbiyaning ijtimoiy yo‘nalganligi. Ilg‘or o‘qituvchilar tarbiyani ijtimoiy institut sifatida tushunganlar. Turli davrlarda yo ijtimoiy, yo davlat, yoki shaxsiy yo‘nalish kasb etib, uning mazmun prinsiplari o‘zgargan. Mazkur prinsip o‘qituvchining barcha faoliyati tarbiyaning davlat strategiyasiga mos holda o‘sib kelayotgan avlodini tarbiya vazifalariga bo‘ysundirishni talab qiladi va tarbiyachilar faoliyatini shaxsni ijtimoiylashtirishga yo‘naltiradi. Bu prinsiplarni amalga oshirishning asosiy qoidalari tarbiyaviy (mehnat, ijtimoiy, o‘yin va b.) faoliyat jarayonida o‘quvchilarda faoliyatning ijtimoiy qimmat va muhim sababga molik, ijtimoiylashtirish suratini tezlashtirishni tashkillashtirish zaruriyati bilan bog‘langan.
Tarbiyani insonparvarlashtirish prinsipiga qo‘yiladigan asosiy talablar: tarbiyalanuvchi shaxsiga insoniy munosabat; uning huquqi va erkinligini hurmat qilish;
tarbiyalanuvchiga kuchi yetadigan va oqilona shakllantirilgan talablarni
qo‘yish; tarbiyalanuvchining holatini hatto u taqdim etilgan talablarni bajarishidan bosh
tortgan paytda ham tushunish; kishining o‘zi bilan o‘zi bo‘lish huquqini hurmat qilish; tarbiyalanuvchilar ongiga tarbiyaning maqsad va vazifalarini yetkazish; talab etilayotgan sifatlarni majburiy shakllantirmaslik.
Shaxsiy yondoshish. Bunday yondoshish tarbiyalanuvchilarning shaxsiy sifatlariga tayanishni ko‘zlaydi va tarbiyachidan quyidagilarni talab etadi:
shaxsning individual xususiyatlarini (xarakteri, mijozi (temperamenti),
qarashlari, odatlari va b.) muntazam o‘rganish va yaxshi bilish; mohirona tashxislash va shaxsiy sifatlarning real shakllanganlik darajasini
bilish;
tarbiyalanuvchini shaxsning rivojlanishini ta’minlovchi murakkablashib
boradigan faoliyatga tortish; shaxsning aktivligiga tayanish;
shaxsni tarbiyalashdan o‘z-o‘zini tarbiyalashga o‘tish, maqsadni, mazmuni,
metodlarni o‘z –o‘zini tarbiyalashning shakllarini belgilash mahoratini hosil qilish; faoliyatning muvaffaqiyatga olib keluvchi mustaqillik, tashabbus, tarbiyalanuvchilarning tashabbuskorligini, mohirona tashkil etish va yo‘naltirishni rivojlantirish.