Касбий психология

4. ATK sharoitida shinalarni ta’mirlash.
Shinalar shikastlanganligiga va edirilganligiga qarab, ularni maxalliy shikastlanganligini
(teshik, yirtilish) bartaraf etish yoki yangi protektor yopishtirish yo’llari bilan ta’mirlanadi.
Shinalarga yangi protektor yopishtirish, shina ta’mirlash zavodlarida yoki katta ATK larida olib
boriladi. Shinalarni tiklash 2 guruhga bo’linadi:
- to’liq yirtilmagan (teshilmagan) shinalarni tiklash
- to’liq yirtilgan shinalarni tiklash. Shinani ta’mirlab, yangi protektor o’rnatib, yana
ekspluatatsiya qilish, shinalarga
ketadigan sarf harajatlarni 4-8 barobar kamaytiradi.

---

79
Shinalarni ta’mirlash quyidagi tartibda bajariladi:
1. Shinalarni ta’mirlashga qabul qilish-shinalarni qabul qilishda, ularni ta’mirlash yaroqli
yoki yaroqsizligi aniqlanadi, hamda ularni ta’mirlash uchun ketadigan harajat va ish hajmi
aniqlanadi.
2. Ta’mirlashga tayorlash - bu shinalarni yuvish va quritishdan iborat. Yuvilgan shinalar
maxsus quritish shkaflarida 40-60 °S haroratda, 24 soat mobaynida quritiladi.
3. Shinalarni qirqish-Shikastlangan rezina va karkas qismlar 45°- 60° burchak ostida
konussimon qirqiladi. Shikastlangan joyiga qarab, ularni uch xil qirqish mumkin: qirqib
tayyorlangan shinalar 50-60°S haroratda quritish shkaflarida quritiladi.
4. Yuzani dag’allashtirish - elimlanadigan yuzalar yaxshi yopishishi uchun
dag’allashtiriladi, buning uchun maxsus dag’allashtirish stanoklari ishlatiladi.
5. Kley surtish - yuzaga kley surtish shyotka yoki sepgich yordamida bajariladi. Sepishda
kley hamma yuzaga bir xil qalinlikda yopishadi.
Shyotka yordamida 2 marta, birinchi marta 1:8 yoki 1:10 nisbatdagi (1 qism elimli rezina 8
yoki 10 qism benzin) elim surtiladi, keyin 1:5 nisbatdagi kley surtiladi. Oraliqda kley quriguncha
kutiladi.
6. Teshikni berkitish - 2 usulda bajariladi: qavat-qavat yopishtirish yoki tiqin qo’yish.
qavat-qavat yopishtirishda - teshikka qalinligi 0,7...0,9 mm bo’lgan yupqa rezina yopishtiriladi,
undan so’ng qalinligi 2 mm bo’lgan pishimagan rezina ketma-ket yopishtiriladi.
Tiqin qo’yish - bu usulda karkas ichidan qirqib olib tashlanadi va maxsus qirqilgan kord
teshik ichiga joylashtiriladi. Bu ish ancha qi-yinchilik tug’diradi. Shuning uchun u ko’p
qo’llanilmaydi.
7. Yamash - teshiklar berkitilgandan so’ng yamaladi. Yamash materiallarni bir-biri bilan
mustahkam birikishini ta’minnlaydi. Sifatli yamash uchun siqish bosimini, harorat va yamash vaqti
tanlay bila olish zarur.