|
Бизнес
ва
тадбиркорлик
асослари
Ўзбекистон
-
Швейцария
“
Касбий
кўникмаларни
ривожлантириш
”
лойиҳаси
(II-
босқич
)
126
Чакана
ва
улгурча
савдо
каналлари
бўйлаб
тақсимлаш
стандарт
кенг
эҳтиёж
товарларининг
катта
партияларини
ишлаб
чиқаришда
ҳамда
сизда
катта
ҳудуд
бўйлаб
сочилган
харидорлар
бўлган
ҳолларда
қўллаш
мақсадга
мувофиқ
.
Илгари
суриш
(
оммавий
тақдимот
)
-
маркетинг
комплексининг
тўртинчи
элементи
.
Илгари
суриш
(
оммавий
такдимот
)-
маҳсулот
ёки
хизматларни
реализация
қилиш
учун
истемолчиларни
хабардор
қилиш
ва
уларни
жалб
этишни
билдиради
.
Сиз
истеъмолчиларнинг
ўзларини
келишларини
кутиб
ўтирмаслигингиз
керак
.
Товарни
илгари
суриш
(
оммавий
такдимот
)
билан
шуғулланинг
,
сотишнинг
катта
ҳажмини
таъминланг
ва
ўз
фаолиятингизни
қуйидаги
йўллар
билан
кўпайтиринг
:
•
Истеъмолчилар
томонидан
қизиқишни
рағбатлантириш
учун
рекламадан
фойдаланиш
;
•
Харидорларни
сизнинг
товарларингизни
сотиб
олишга
ундаш
учун
сотишни
рағбатлантириш
;
•
Корхонангиз
ва
сиз
ишлаб
чиқараётган
товарлар
ҳақида
бепул
хабардор
қилиш
учун
паблисити
ташкил
қилиш
;
•
Сотувчи
сифатидаги
кўникмаларингизни
такомиллаштириш
.
Реклама
ҳақида
бир
неча
оғиз
сўз
.
Реклама
–
одамларга
батафсил
,
сиз
ишлаб
чиқараётган
товар
ёки
кўрсатаётган
хизматлар
ҳақида
,
истеъмолчиларни
сотиб
олишга
қизиқтириш
мақсадида
,
ахборот
бериш
.
Корхонангизни
яхши
рекламасини
ташкил
қилишнинг
бир
неча
шакллари
мавжуд
:
Пештоқ
ёзуви
Шундай
пештоқ
ёзуви
ни
қўллангки
,
одамлар
сизнинг
корхонангиз
номини
,
жойлашишини
,
таклиф
қилаётган
товарларни
билишлари
ва
эслаб
қолишлари
керак
.
Ёрқин
бўёқлар
,
чиройли
шрифтларни
қўлланг
.
Иккинчи
даражали
маълумотларни
киритманг
,
чунки
кўп
ахборот
ёдда
қолмайди
.
Плакат
,
афиша
ва
варақалар
Плакат
,
афиша
ва
варақаларни
истеъмолчиларга
махсус
таклифлар
,
туширилган
нархлар
,
янги
товарлар
ва
бошқалар
ҳақида
маълумот
бериш
учун
қўлланг
.
Ташриф
қоғозлари
,
прейскурантлар
,
махсус
хатлар
Ташриф
қоғозларини
сиз
,
компаниянгиз
,
корхона
жойлашиши
,
таклиф
қилинаётган
маҳсулотлар
ҳақида
ахборотларни
тақдим
этиш
учун
қўлланг
.
Сизнинг
товар
,
хизматларингизга
қизиққан
шахсларга
таклифлар
билан
махсус
хатлар
ёзинг
.
Бизнес
ва
тадбиркорлик
асослари
Ўзбекистон
-
Швейцария
“
Касбий
кўникмаларни
ривожлантириш
”
лойиҳаси
(II-
босқич
)
127
Мижозларингиздан
прейскурант
,
ташриф
қоғозларини
,
сизнинг
маҳсулотларингизга
қизиққан
бошқа
шахсларга
,
беришларини
илтимос
қилишингиз
мумкин
.
Ўзбекистонда
амалдаги
харажат
ва
сарфлар
ҳақидаги
низомга
биноан
,
реклама
учун
харажатлар
корхонанинг
фойдасидан
амалга
оширилади
.
Телеведения
,
оммавий
матбуот
воситаларидаги
реклама
нархининг
юқорилиги
,
кичик
корхоналарга
,
ўз
фаолиятларида
,
бундай
рекламадан
фойдаланиш
имконини
бермайди
.
Реклама
сизга
қанчага
тушушиши
мумкин
,
шуни
доимо
ёдда
тутинг
ва
ҳисобга
олинг
:
Рекламани
ташкиллаштириш
жараёнида
,
истеъмолчиларингиз
сиз
ва
сизнинг
товар
ларингиз
ҳақида
нималарни
билишни
ҳоҳлаши
ҳақида
фикр
юритинг
.
Одатда
,
истеъмолчилар
қуйидагиларни
билишни
истайдилар
:
•
Қандай
товар
ёки
хизматни
реализация
қилаяпсиз
?
•
Сизнинг
баҳо
ва
шартларингиз
;
•
Сизнинг
маҳсулотингизни
қаердан
сотиб
олиш
мумкин
?
•
Нима
учун
улар
сизнинг
маҳсулотингизни
сотиб
олишлари
керак
,
сизнинг
корхонангиз
ва
ишлаб
чиқараётган
товар
ёки
хизматларингиз
рақобатчиларингизнинг
товар
ёки
хизматларидан
қандай
фарқ
қилади
?
Кўриниб
турибдики
,
реклама
истеъмолчиларни
сизнинг
товарларингиз
ҳақида
хабардор
қилади
,
аммо
уларни
сотиб
олишга
ундай
олмайди
.
Сотишни
рағбатлантириш
–
харидор
сиз
ишлаб
чиқараётган
маҳсулот
ёки
хизматни
янада
фаолроқ
сотиб
олишга
йўналтирилган
ҳаракатларингиз
.
Сиз
сотишни
рағбатлантиришнинг
кўп
сонли
йўлларини
амалга
оширишингиз
мумкин
.
Сизга
керак
бўлиб
қолиши
мумкин
бўлган
маслаҳатлар
:
Харидорларга
янги
товарни
баҳолаш
имконини
беринг
Харидорларга
янги
товарларни
синаб
кўриш
имконини
беринг
.
Балким
бу
товарлар
уларга
ёқиб
қолар
ва
улар
бу
товарни
сотиб
олишни
ҳоҳлаб
қоларлар
Махсус
таклифлар
қилинг
Оддий
товарларни
,
мавсумий
ва
янги
товарларни
сотилишини
орттириш
учун
махсус
таклифлар
қилинг
.
Қисман
нуқсонларга
эга
ёки
эскириб
қолган
,
секин
сотилаётган
товарларга
махсус
таклифлар
қилишингиз
мумкин
.
Намойишлар
уюштиринг
Техник
нуқтаи
назардан
мураккаб
товарларнинг
ишлаш
принципини
сотиб
олувчиларга
намойиш
қилинг
.
У
ҳолда
харидор
,
улар
қандай
ишлаётганлигини
кўради
ва
уларга
қизиқиб
қолиши
мумкин
.
Товарларни
комплекс
ҳолда
сотинг
Кўпроқ
товар
сотиш
учун
бир
–
бирига
яқин
ва
мос
товарларни
ёнма
-
ён
жойлаштиринг
.
Масалан
,
дафтар
ва
ручкалар
,
совун
ва
тиш
пастаси
,
фонарчаларни
батарейкалар
билан
бирга
.
Харидорларга
бу
товарларни
ҳам
сотиб
олиниши
кераклигини
эслатинг
.
Бизнес
ва
тадбиркорлик
асослари
Ўзбекистон
-
Швейцария
“
Касбий
кўникмаларни
ривожлантириш
”
лойиҳаси
(II-
босқич
)
128
Бироқ
ёдингиздан
чиқарманг
меъёрдаги
нарса
яхши
бўлади
.
Сотишни
рағбатлантирувчи
кўплаб
турли
усулларини
бир
вақтда
қўлламанг
.
Харидорда
,
товарини
сотиб
олишга
мажбур
қиляпти
,
деган
фикр
келиб
қолиши
мумкин
.
Сизнинг
корхонангизда
ҳамма
нарса
қуйидагидек
бўлишига
ҳаракат
қилинг
:
•
Яхши
уюшган
;
•
Тоза
ва
тартибли
;
•
Жалб
этувчи
,
жозибали
масалан
,
товарлар
чиройли
ва
тўғри
қўйилган
витрина
.
Ёддан
чиқарманг
:
товарларнинг
тартибли
,
чиройли
қўйилиши
,
харидорни
ўзига
жалб
этади
,
уларнинг
яхши
кўринишига
сабаб
бўлади
.
Бу
танлаш
ва
сотиб
олишни
амалга
ошишига
ёрдам
беради
.
Бир
хил
товарларни
бир
-
биридан
узоқ
жойлаштирманг
.
Бу
харидорларга
уларни
излаб
топишни
енгиллаштиради
.
Масалан
,
ёнма
-
ён
барча
иссиқ
ичимликларни
жойлаштириш
мумкин
:
чой
,
кофе
,
какао
ва
х
.
к
.
“
Оғизма
-
оғиз
”
усули
-
одамлар
сизнинг
бизнесингиз
ҳақида
қандай
фикр
юритишмоқда
Сизнинг
маҳсулот
,
хизматларингизни
бепул
илгари
суриш
(
оммавий
такдимот
)
нинг
синалган
усули
мавжуд
.
Бу
корхона
ҳақида
янги
харидорларга
маълумот
узатишнинг
энг
кўп
тарқалган
усули
.
Бу
усулнинг
номи
“
оғиздан
-
оғиз
”
деб
аталади
.
Сиз
хақингизда
,
корхонангиз
,
реализация
қилинаётган
товарларингиз
ҳақида
одамлар
бир
-
бирига
айтиб
берадиган
усул
.
Оғзаки
маълумот
бир
одамдан
бошқасига
тез
узатилади
.
Корхонангиз
ҳақидаги
фикрларнинг
ижобий
эканлигига
ва
у
сизнинг
обрўйингиз
ортишига
ёрдам
беришига
ишонч
ҳосил
қилинг
.
Оғзаки
маълумот
сизнинг
бизнесингизда
салбий
роль
ҳам
ўйнаши
мумкин
.
Ёддан
чиқарманг
салбий
маълумот
ижобийга
қараганда
тез
тарқалади
.
Яна
яхши
обрўни
тиклаш
учун
сизга
кўп
вақт
кетади
.
Шунинг
учун
мижозларнинг
фикрини
қадрланг
,
истеъмолчиларнинг
сиз
,
сизнинг
ходимларингиз
,
товар
ва
хизматларингиз
ҳақида
яхши
фикр
билдиришларига
эришинг
.
Do'stlaringiz bilan baham: |
