Kasb odobi indd

Shartnomaning ma’nosi, bu 
– tomonlar majburiyatlarining 
o‘rnatilishi, o‘zgarishi yoki butunlay to‘xtatilishi yo‘nalishidagi 
roziligidir. Tijorat huquqida bu tushuncha quyidagi ko‘rinishlarda 
amalga oshirilishi belgilab qo‘yilgan:
Kontrakt
– shartnoma, kelishuv, har ikkala tomon uchun huquq 
va majburiyatlarni muhlatlari bilan belgilovchi hujjatdir.
Kelishuv 
– korxona tashkilotlar hamda fuqarolarning rasmiy-
lashgan bir tomonlama majburiyati bo‘lib, u mulk huquqini olish 
yoki berishda ishlatiladi. Uning ko‘p tarqalgan shakli litsenzion 
kelishuvdir.
Oshkora shartnoma 
– tijorat tashkiloti bilan tuzilgan keli-
shuv bo‘lib, unda, uning tovar sotish, ish yoki xizmatlar bajarish 
bo‘yicha majburiyatlari belgilanadi. Bu shartnoma asosida amalga 
oshiradigan faoliyat turlari: chakana savdo, aloqa xizmati, energiya 
ta’minoti, tibbiyot, mehmonxona xizmati va boshqalar.
Shartnoma, kontrakt yoki kelishuvda, eng avvalo, biznes bo‘yicha 
sheriklarning aniq, yuridik nomi, mulk shakli, shartnomaning 
ro‘yxatdagi tartib raqami, hujjat imzolangan joy va sana, tuzilayot-
gan bitimning asl ma’nosi (oldi-sotdi, lizing, litsenziya va boshqalar), 
uning muhim shartlari, tovarning miqdori va narxi to‘g‘risidagi 
axborotlar, sotish yoki olishda esa, ayrim hollarda texnik talablar 
yoki mahsulotning tarkibiy ro‘yxati aks ettiriladi.
Xo‘jalik shartnomasi, qoida tariqasida, taraflardan birining
oferta (shartnoma tuzish haqida taklif) yo‘llashi va ikkinchi taraf 
(taklifni qabul qilishi) akseptlashi yo‘li bilan tuziladi. Ular yozma, 
og‘zaki va boshqa har qanday shaklda qilinishi mumkin.
Yetkazib berish shartnomasi. 
Reja topshiriqlariga muvofiq, mod-
diy boyliklar va imkoniyatlarga ega bo‘lish uchun yetkazib beruvchi 
korxona iste’molchi korxonaga mahsulot yetkazib berish bo‘yicha 
o‘zaro munosabatlar o‘rnatadilar.

---

36
Yetkazib berish shartnomasi quyidagi zaruriy qismlarni o‘z ichi-
ga oladi:
1. Hujjat turi nomi va uning tartib raqami.
2. Shartnoma tuzilgan joy va sana.
3. Shartnoma tuzuvchi tomonlarning nomi.
4. Shartnomani imzolovchi shaxslarning ismi, otasining ismi va 
familiyasi; ularning vakolatlari haqida ma’lumot.
5. Yetkazib berilishi zarur bo‘lgan mahsulotning aniq nomi, 
miqdori, zaruriy hollarda esa ular ning turlari.
6. Shartnomaning umumiy amal qilish muddati va yetkazib be-
rishning aniq muddatlari.
7. Mahsulotning sifati va to‘liqligi.
8. Shartnoma summasi va mahsulot narxini ko‘rsatish.
9. Mahsulotni miqdoriy va sifatiy jihatdan qa bul qilib olish tar-
tibi.
10. Idishlarga va mahsulotning joylanishiga bo‘l gan talablar.
11. Yetkazib beriladigan mahsulot uchun hisob-kitob tartibi.
12. Mulkiy javobgarlik.
13. Tomonlar o‘rtasidagi nizolarni ko‘rib chiqish joyi va tartibi.
14. Tomonlarning huquqiy manzillari (bunda korxonalarning 
Davlat bankidagi hisob-kitob raqamlari albatta ko‘rsatiladi).
15. Shartnoma tuzgan tomonlarning imzolari va muhrlari.
Barcha yetkazib berish shartnomalariga yetkazib beruvchi 
va iste’molchi korxonalarning mas’ul xodimlari (moddiy-texni-
ka ta’minoti va sotish bo‘limlarining xodimlari, bosh yoki katta 
hisobchilar, adliya maslahatchilari) oldindan ruxsat belgilarini 
qo‘yishi kerak. Shartnoma tegishli ravishda rasmiylashtirilgandan 
keyin maxsus daftarda ro‘yxatga olinadi.