Kasb-hunar maktabi «mutaxassislikka kirish»

Dasturiy 
ta'minotga 
tuzatishlarni 
operativ 
kiritishni 
tartibga 
solish(Patching). 
Kompaniyalar bot-bot o'z dasturlarida topilgan xatolarni yo'qotish uchun 
tuzatishlar kiritib boradilar. Agar bu xatolar tuzatilmasa tajovuzkor undan foydalanib 
dasturingizga va u orqali kompyuteringizga tajovuz uyushtirishi mumkin. Tizim 
administratorlari avvalo o'zlarining eng zarur tizimlaridagi dasturlarga tuzatishlarni o'rnatib 
zarur xostlarni himoyalashlari zarur. Chunki tuzatishlar tez-tez yuzaga kelib turadi va ularni 
barcha kompyuterlarda o'rnatib chiqishga ulgurmay qolish mumkin. Odatda tuzatishlar faqat 
dastur ishlab chiqargan korxonadangina olinishi shart. Internet-tarmoq xavfsizligida 
uchratilgan 
defektlarni albatta tuzatish. 
Shuning bilan birga quyida keltirilgan boshqa himoya vositalaridan ham foydalanishlari 
zarur.
7.
Tajovuzni payqash vositalari (Intrusion Detection)dan foydalanish lozim
. 
Tajovuzni payqash tizimlari tajovuzlarni operativ payqab aniqlaydilar. Tarmoq ichkarisidan 
bo'ladigan tajovuzlarni payqash uchun ular brandmauer orqasiga qo'yiladi, branmauerga 
bo'ladigan tajovuzlarni aniqlash uchun esa- uning oldiga o'rnatiladi. Bunday vositalar turli 
imkoniyatlarga ega.
Quyidagi saytdan
bu
xaqda
qo'shimcha ma'lumotlar olish
mumkin. http://www.icsa.net/services/consortia/intrusion/educational_material.shtml

---

152 
8.
Viruslar va "troyan ot" dasturlarini o'z vaqtida payqashga intilish kerak
. 
Harqanday tarmoqning xavfsizligi uchun virusga qarshi dasturlar himoyaning ajralmas 
qismidir. Ular kompyuter ishini nazorat qilib zarar keltiruvchi dasturlarni topib beradilar. Ular 
tufayli yuzaga keladigan yagona muammo shundaki, himoya maksimal samara berishi uchun 
ular tarmoqning barcha kompyuterlariga o'rnatilgan bo'lishlari va muntazam yangilanib 
turilishlari shart. Buning uchun ko'p vaqt ketadi, lekin aks holda vosita kutilgan samarani 
bermaydi. Kompyuterdan foydalanuvchilarga buni qanday amalga oshirishni o'rgatib qo'yish 
kerak, ammo faqat ularga bu ishni to'la topshirib qo'ymaslik zarur. Virusga qarshi dasturlar 
bilan bir qatorda pochta serverida elektron xatlarga ilovalarni skanerlash ham lozim. Bu yo'l 
bilan foydalanuvchilar kompyuteriga yetib borishi mumkin bo'lgan viruslarning yo'li to'siladi.
9.