131
belgilangan manzilga uzatilgach, rakamlanishga keladi. Butun ma’lumot tiklanadi. Kismlar
butunligi tekshiriladi .Agar bu jarayon davomida axborot kismiga zarar etgan bulsa, kabul
sistemasi butun sistemani emas, kerakli axborot kismlarini kayta yuborishni suraydi. Axborot
uzatishning bu modeli paketlar kommutatsiyasi deyiladi. Telefon tarmoqlarini takkoslash
uchun kanallar kommutatsiyasi deb ataluvchi model kullaniladi. Bu siz va
sizning
abonentingiz urtasidagi aloka boshlangach doimiy aloka urnatiladi va sizdan boshka xech kim
sizning mulokatingiz davrida ,boshka xech kim tomonidan foydalanmaydigan aloka kanali
urnatilishini va suxbat tugaguncha kadar saklanishini anglatadi. Aynan shu TCP/IP deb
nomlangan standartlar mavjud tarmoqlar yordamida global komp’yuter
tarmogini yaratish
uchun asos bulgan.internetning keyingi rivojlanish boskichi AKSH da oliy ma’lumot uchun
NSFALET deb ataluvchi infra strukturasining yaratilishi(1985 - 1988) alokaning tezkor
magistral kanallari tarmogini yaratadi va universitet uz foydalanuvchilarining tarmogi
dasturini kodlash sharti bilan unga butun Amerika universitetini uladi. Internetning chinakam
rang - barangligi 1992 yilda YAngi butunjaxon urgimchak turi deb nomlangan yangi
xizmatlarni yuzaga kelishi bilan boshlanadi. (World Wide Web) – xar bir foydalanuvchiga
internetga uz axborotini kutilmagan xolatda kiritish va uni juda tez
fursatda ommaga tarkatish
imkonini beradi. Internetning asosiy resurslarini kuramiz. Internetning eng mashxur xizmati
WWW sanalib, u uzida juda kuplab multimediya xujjatlarini jamlagan. Internetning
navbatdagi resursi FTP bulib, u barcha fayllar ombori va tizimi sanaladi. Internetning eski
resursi E – mail dir. E – mail elektron xatlar tizimidir. Tarmoqdagi munozaralarni ta`minlash
borasida yangiliklar guruxi deb nomlanuvchi global xolda tarkalgan tizim belgilangan. Ana
shu tizimlardan eng mashxuri Usenet yangiliklar guruxidir. Internet xizmati yiroklashtirilgan
komp’yuter tarmogi bilan boglanish , xamda uning resurslaridan foydalanish imkonini
beradi.gan tizim bu –
Telnet
dir. Nixoyat internetda IRC (chat) sistemasi bor. SHu tugmalar
yordamida jonli mulokotga kirishish mumkin. IRC – bu jonli mulokotda buluvchi va
foydalanuvchi klaviatura orkali Internet rejasidan foydalanish imkonini beradi. Internet
yordamida malakali xabarlarni olish va internetdan bizni kiziktirgan mavzularni topib
munozaralar olib borish imkoni mavjud. Internetda kerakli bulgan kullanmalar mavjud.
Bundan tashkari kata firma egalari Internet orkali ish taklif kilshlari mumkin. Bundan tashkari
Biron - bir tashkilotda yaxshi ishga joylashishga erishish uchun xabarlar olish mumkin. Agar
siz xoxlasangiz uzingiz xakkingizda chet el mamlakatlari firma va idoralariga uz ma`lumot
berib tanishtirishingiz mumkin. Internetdan juda samarali foydalanish mumkin. 1 chidan siz
Internet orkali uzingizga kerakli kullanmalar
yoki sizni kiziktirgan, siz kidirgan ukuv
ma’lumotlarni olish mumkin. e`tiboringizni WWW sayt kidiruv dasturiga karatamiz. Siz u
erdan uzingizni kiziktirgan forum , konferentsiyalar ma`lumotlari Bilan tanishishingiz yoki
uzingizni biron - bir yunalishda malakangizni oshirishingiz mumkin. YAngi
texnologiyalarning chikishi ularning rivojlanishi, uz bilim saviyangizni yanada kuchaytirishni
talab kiladi. Internet orkali katta – katta tajribali mutaxasislar bilan axborot almashib biznes
soxasida, bank soxasida
kerak bulgan rejalar, maslaxatli ma’lumotlar olish mumkin va bir
kancha bizrnes rejalarni utkazish mumkin. Nixoyat siz Internet dukonlari yoki Internet on –
line tizimi orkali barcha kerakli narsalarni xarid kilishingiz mumkin. Internet orkali uzingizga
mulokotdosh topishingiz, tanishishingiz, xat orkali mulokot kilishingiz, u bilan
dustlashishingiz mumkin. Fayllar kutubxonasida ulkan mikyosdagi komp’yuter uyinlari
mavjud .Siz bu uyinlarni uz komp’yuteringizga tekin yozib olishingiz mumkin. Zamonaviy
132
Push – texnologiyalaridan foydalanib sizning komp’yuteringiz ishchi stoliga doimiy ravishda
yangiliklarni tugridan – tugri etkazish mumkin. Axborotni Internet tarmoqlarida uzatish uchun
TSP\IP aloka protokollaridan foydalaniladi. TCP\IP protokoli(protokollar majmuasi)
tarmoqlar orasida axborot uzatishning standart shaklidir vash u katorda
Internetda
xam.
TCP
protokoli (uzatish boshkaruvi protokoli) axborotlarni bulaklarga(paketlarga)
ajratadi va ularni nomerlaydi, sungra IP protokoli xar bir bulakka yuboruvchi va kabul
kiluvchi adreslarini axborotini kiritadi va xar bir paketning etkazilishini taminlaydi.
Mahalliy tarmoq.
Do'stlaringiz bilan baham: 
