Kasalliklari

Kariyeslarni  davolash

Kariyesni  davolash  mahalliy  va  umumiy  xarakterga  ega. 

Umumiy  xarakterga  ega  b o ‘lgan  davolash  tadbirlari  odam 

organizmining  himoya  kuchlarini,  to ‘qimalar  rezistentligini 

oshirishga  qaratilgan.  Shu  m aqsadda  bem orga  B,  D,  YE 

vitam inlar  ham da  m ineral  kom ponentlar  tavsiya  etiladi. 

Masalan,  glyukonat  kalsiy,  fitin.

Mahalliy  davo  to ‘qimalarda  sodir  b o ‘lgan  o ‘zgarishlarga 

bog‘liq.  Dog‘  shaklidagi  kariyesda  to ‘qimalar  chaxlanmaydi  va 

dog‘  hosil bo‘lgan  demineralizatsiya bo‘lgan  sohaga  yo‘qotilgan 

mineral  komponentlar  kiritiladi.  Buning  uchun  reminerali- 

zatsiyalovchi eritmalar qo‘llaniladi va aplikatsiya qilinadi.  Ushbu 

eritmalaming  asosiy  komponentini  kalsiy,  fosfor,  ftor  tashkil 

etadi. Remineralizatsiya terapiyasining effektivligini metilen ko‘k 

sinamasini  o ‘tkazib  aniqlanadi.  Tarkibida  ftor  saqlovchi  tish 

pastalaridan  foydalanish  tavsiya  etiladi.

Tishda  kariyes  kovagi  b o ‘lgan  tishlarni  davolash  uchun 

patologik  o ‘zgarish  b o ‘lgan  to ‘qimalami  olib  tashlash  kerak. 

Faqatgina  ayrim  hollarda  yuza  kariyesni  chaxlanmaydi,  ya’ni 

u tekis yuzada joylashgan bo‘lsa.  Shunday hollarda yuza kariyesni 

olm osli  silindr  shaklidagi  b o r  yordam ida  silliqlanadi  va 

rem in eralizatsiy a  te rap iy asi  o ‘tk a zila d i  yoki  k om p o zit 

plombalovchi  xomashyo  bilan  plombalanadi.

0 ‘rta kariyesni davolashda kariyes  kovagini chaxlab,  shakl- 

lantirib,  quritib,  aw al  taglik,  so‘ng  doimiy  plomba  qo‘yiladi.

Chuqur  kariyesni  davolashda  kariyes  kovagining  mikro- 

florasini  zararsizlantirish  pulpaning  yallig‘lanishini  oldini 

olish  maqsadida  davolovchi  malham  q o ‘yiladi.  Davolovchi 

malham  sifatida tarkibida gidrookisid kalsiy bo‘lgan pastalardan 

foydalaniladi:  kalmisin,  “Dentsply”  firmasining  dukal  pastasi, 

“K err”  firm asining  “L ife”  pastasi,  “V oko”  firm asining 

“Kalkimol”  pastasi  va  kalsevitdan  foydalaniladi.  Davolovchi 

m alham dan  so‘ng,  ajratuvchi  suvli  dentin,  fosfat  sementli 

taglik,  so‘ng  doimiy  plomba  bilan  tiklanadi.

Yuza,  o ‘rta  va  chuqur  kariyeslarda  albatta  patologik 

o ‘zgargan  to ‘qimalarni  olib  tashlash  kerak  bo ‘ladi.  Buning 

uchun  tish  chaxlanadi.  Chaxlash  tish  turkum iga,  kariyes 

kovagining  joylashishiga  bog‘liq.

46

---

Tishni  chaxlash  kariyesni  davolashning  asosiy  bosqichlari- 

dan hisoblanadi.  Kariyes kovagining sinfidan qat’i nazar,  chaxlash 

va kariyes kovagini shakllantirish quyidagi bosqichlardan iborat:

1.  Zarur  bo‘lsa  og‘riqsizlantirish.

2.  Kariyes  kovagini  ochish.

3.  Kariyes  kovagini  kengaytirish  va  nekrotom iya  qilish 

(yumshagan  va  pigmentlangan  dentinni  olib  tashlash).

4.  Kovakni  shakllantirish.

Kariyes  kovagini  chaxlashda  patologik  o ‘zgargan  to ‘qima- 

larni  olib  tashlash,  sog‘lom  to ‘qim alarni  asrash  prinsipiga 

asoslanish  lozim.

Kariyes kovagi shakllantirilgandan so‘ng, tishning anatomik 

shakli  va  funksional  holatini  tiklash  maqsadida  plombalanadi.

Plombalash  kovakni  tayyoriash  va  plombalash  bosqich­

lardan  iborat:

1.  Plombalash  uchun  kerak  bo‘lgan  asboblami  tayyoriash.

2.  Plombalovchi  xomashyoni  tayyoriash.

3.  Plombalanadigan  kovakni  so‘lakdan  himoya  qilish.

4.  Kovakni  quritish.

5.  Kovak  kontaktyuzadabo‘lsaajratuvchi  matritsa qo‘yish.

6.  Plombalovchi  xomashyoni  tayyoriash.

7.  Kovakni  qayta  quritish.

8.  Taglik qo‘yish.

9.  Plombalovchi  xomashyoni  kovakka  kiritish.

10.  Plombani  shakllantirish,  silliqlash  va  sayqal  berish.

11.  Plombani  so‘lakdan  izolatsiya  qilish.