Kartografiya va geovizuallashtirish

Server-sayd strategiyalari 
Server vazifalari 
Mijoz vazifalari 
Karta brauzeri 
Taqdim qilish 
So‗rovlar 
 
Tahlillar 
 
Kartalar yaratish 
 

---

 
 
131 
  har bir so‗rov, qanday kichik bo‗lishidan qat‘i nazar, serverga qaytarilishi va 
qayta  ishlanishi,  javoblar  esa  keyinchalik  mijozlarga  internet  orqali  qaytarilishi 
kerak; 
  ishlash tezligi internetdagi to‗lqin kengligi hamda tarmoqqa, ayniqsa, katta 
hajmdagi fayl mijozga qaytarilayotganda bog‗liq bo‗lib qoladi. 
   dasturlar  mijoz  kompyuteri  qayta  ishlash  kuchidan  foydalana  olmaydi  va 
faqat javoblarni taqdim qilish uchun ishlaydi.  
7.6-rasm.Ingichka mijoz arxitekturasi 
Mijoz-sayd (qalin mijoz). Qalin mijoz internet arxitekturasida server bilan 
aloqa  qilishi  uchun  dasturlarni  yuklab  olishi  kerak.  Dasturlar  yuklanganidan  va 
o‗rnatilganidan  so‗ng  tahlil  uchun  so‗ralgan  ma‘lumotlarni  olish  uchun  serverga 
bog‗lanadi. Ushbu arxitekturaning ustunligi mijoz foydalanuvchisining dastur bilan 
aloqa qila olish uchun qulay interfeysga ega bo‗lishi bo‗lib, agar bu dastur server 
tomonda bo‗lsa, unda mijoz-serverga tezkor aloqa ta‘minlanishi kerak. 
Mijoz-sayd  dasturlarining  ba‘zi  so‗ralgan  ma‘lumotlarni  qayta  ishlash 
vazifalari  foydalanuvchining  kompyuteriga  yuklanishi  qalin  mijoz  deb  ataladi. 
Serverga  barcha  ishlarni  yuklashning  o‗rniga  ba‘zi  GAT  imkoniyatlari  mijoz 
tomonga yuklab olinib, ma‘lumotlar mahalliy tarzda qayta ishlanadi.  
Мижоз-сайд 
Сервер-сайд 
 
Сўров 
Жавоб  
HTML/карта 
 
 
 
Веб- 
сервер 
Карта сервери 
Дастур 
 сервери 
Маълумотлар 
 сервери 
Веб-браузер 
 

---

 
 
132 
Қалин мижоз 
Сўров 
 
 
Сервер-сайд 
 
 
Жавоб қайтариш 
Дастурлар/HTML 
Векторли карталар 
Mijoz-sayd strategiyalarining afzalliklari: 
  dasturlar  foydalanuvchi  kompyuteri  qayta  ishlash  imkoniyatidan 
foydalanadi; 
  foydalanuvchiga  ma‘lumotlarni  tahlil  qilish  jarayonlarida  ko‗proq 
boshqarish imkoniyati beriladi; 
  serverdan  ma‘lumot  olinganidan  keyin  foydalanuvchi  internetga  murojaat 
qilmagan holda ishlay oladi. 
Mijoz-sayd strategiyalarining kamchiliklari: 
  server  orqali  katta  fayllar  va  dasturlarni  transfer  qilish  kechikishlarga  olib 
kelishi mumkin; 
  katta  hajmdagi  va  murakkab  ma‘lumotlar  to‗plamini,  agar  mijoz  tomon 
kuchli qurilmalarga ega bo‗lmasa, qayta ishlash qiyin bo‗ladi. Agar mijoz tomon 
qurilmalari  kuchli  bo‗lmasa,  murakkab  GAT  dasturlari  vazifasini  juda  sekin 
bajarishi mumkin; 
  ma‘lumotlardan  foydalanish  va  ularni  tahlil  qilish  uchun  foydalanuvchi 
etarlicha malakaga ega bo‗lmasligi mumkin. 
7.7-rasm. Qalin mijozarxitekturasi 
 

---

 
 
133 
7.3-jadval