Kartografik chizmachilik va kompyuter grafikasi fanidan amaliy ishlarni bajarish bo

yo‘qligiga 

ishonch xosil qilish. 

*Agar bu joyda belgi mavjud bo‘lsa, u holda dastur avtomatik tarzda 

konteyner  markaziga  joylashtiradi  (konteyner  –  bu  tasvir  kesimlari 

joylashuvchi  Shakl  hisoblanadi,  ushbu  vaziyatda  konteyner  kvadratdan 

tashkil topgan). Agar, bu funksiya bekor qilinsa, u holda dastur kesimlarni 

foydalanuvchi  qanday  hohlasa  ushbu  ko‘rinishda  joylashtirilishini 

ta’minlaydi (ya’ni, tasvir konteynerga qo‘lda joylashtiriladi). 

–  Shaklga  tegishli  kesimlarni  amalga  oshirish:  «

Effektlar

»  menyusi 

tarkibidan  «

Shaklli  kesim

»  –  «

Konteynerga  joylashtirish

»  buyrug‗ini 

---

 

50 

 

tanlash orqali chiziqla tizimi belgilanadi (kursor o‗z ko‗rinishini katta qora 

strelka ko‗rinishiga o‗zgartiradi), bunda kursor yordamida kvadratga soha 

aniq  qilib  ko‗rsatiladi  (buyruqning  ma‘nosi  –  belgilangan  obyektni 

ko‗rsatilgan Shaklda kesishdan tashkil topagn). 4.6-rasmga qarang. 

*Agar  o‘lchamlar  bo‘yicha  va  nusxalar  soni  bo‘yicha  barcha 

talablar  aniq  bajarilsa,  u  holda  tasvirni  joylashtirish  CorelDRAW 

muhitida  mavjud  bo‘lgan  avtomatik  vositalar  yordamida  amalga 

oshirilishi mumkin. 

*Avtomatik  tenglashtirishlar 

«Tenglashtirish  va  taqsimlash» 

buyrug‘i yordamida amalgga oshiriladi («Montaj» menyusi tarkibida). Bu 

buyruq  «Joylashtirish»  muloqot  darchasida  ochilib,  uning  tarkibida 

quyidagi elementlar mavjud hisoblanadi: ko‘rish sohasi, vertikal bo‘yicha 

tenglashtirish tugmachalari (ko‘rish sohasidan o‘ng tomonga yo‘nalishda) 

va 

gorizontallar 

yo‘nalishida 

(pastga), 

mumkin 

bo‘lgan 

tenglashtirishlarning  tebranib  turuvchi  ro‘yxati  (Bir    necha  obyektlar 

o‘rtasida  tenglashtirish  va  joylashtirishlarni  amalga  oshirish  uchun 

tenglashtirish  tugmachasi  tanlanadi,  shuningdek  tenglashtirish  va 

joylashtirish  usullari,  ko‘rish  sohasini  tekshirish  bo‘yicha  ish  bajariladi, 

obyektlar  joylashtirilganidan  keyin  «Qabul  qilish»  tugmachasi  bosiladi). 

Tenglashtirish  obyektlari  belgilanganidan  keyin  darcha  faol  holatga 

o‘tadi. 

*Agar  obyektlarni  ularning  birining  holati  bo‘yicha  tenglashtirish 

talab qilinsa, u holda belgilash tartibini nazrat qilish kerak: dastlab bunda 

tenglashtirish  talab  qilingan  obyektlar  tanlanadi,  oxirgi  navbatda  esa 

joyida qolishi kerak bo‘lgan obyekt belgilanadi. 

*Tasvirning  elementlarini  avtomatik  tarzda  tenglashtirish  (17) 

(shtrixlangan kvadrat bo‘yicha). 

 

Gorizontal va vertikal chiziqlar tizimlarini tenglashtirish uchun: 

1.

 

Chiziqlarning har ikkala guruhi belgilanadi; 

2.

 

«Tenglashtirish  va  joylashtirish»  buyrug‘i  tanlanadi  yoki  asosiy 

qurollar  paneli  tarkibidan  «Joylashtirish»  tanlanadi  yoki 

klaviaturada Ctrl+A birgalikda bosiladi; 

3.

 

Tenglashtirish tugmachasi bosiladi, vertikal bo‘yicha «quyi chegara 

bo‘ylab»  (yuqoridagi  to‘rtinchi  tugmacha),  gorizotal  bo‘yicha 

«markaz  bo‘ylab»  (chapdagi  uchinchi  tugmacha)  tanlanadi, 

tenglashtirish usuli – belgilash doirasida amalga oshiriladi; 

4.

 

«Qabul qilish»; 

---

 

51 

 

5.

 

Chiziqlar tizimini guruhlashtirish amalga oshiriladi; 

Barcha  chiziqlar  tizimlari  va  kvadratlarni  tenglashtirish  uchun 

quyidagilar bajariladi: 

6.

 

Chiziqlar tizimini 45o ostida aylatiriladi («So‘nggi o‘zgartirishlar» – 

«Aylantirish»  tanlanadi  yoki  «Montaj»  menyusidan  «O‘zgartirish» 

va keyin «Aylantirish» bo‘limi tanlanadi; 

7.

 

«Shtrixlar» va kvadrat tanlanadi; 

8.

 

«Joylashtirish»  darchasi  chaqirilib  tenglashtirish  tugmachasi 

«markaz  bo‘yicha»  (vertikal  va  gorixontal  bo‘ylab)  amalga 

oshiriladi; 

9.

 

«Qabul qilish»; 

10.

 

Shaklni kesish bajariladi.