Kartashunoslik


Grafik  (shtrixli  yoki  chiziqli)  masshtab



Download 4,76 Mb.
Pdf ko'rish
bet103/246
Sana29.08.2021
Hajmi4,76 Mb.
#159144
1   ...   99   100   101   102   103   104   105   106   ...   246
Bog'liq
kartashunoslik

Grafik  (shtrixli  yoki  chiziqli)  masshtab  kartada  o’lchanadigan  masofani 
yaratishda  qulay.  Grafik  masshtab  kartadagi  masofani  Yerdagi  masofaga  teng 
qilib  asta-sekin  chiziqda belgilaydi. Grafik masshtabdan foydalanish uchun tekis 
qog’oz  chetlari  kabi  to’g’ri  yuza  oling  va  kartaning  istalgan  ikki  nuqtasi 
o’rtasidagi  masofaga  belgi  qo’ying.  Keyin  Yer  yuzasida  teng  qiymatli  masofani 
o’lchash  uchun  grafik  masshtabdan  foydalaning.  Grafik  masshtab  ikki  asosiy 
ustunlikka ega: 
1.  Kartada  haqiqiy  masofani  belgilash  oson,  chunki,  grafik  masshtabda 
o’lchashlar qilish uchun chizg’ich sifatida foydalanish mumkin bo’ladi.  
2. Uni qo’llashda xatto karta kichraysa yoki kattalashsa grafik masshtab ham 
teng  qiymatda  o’zgaradi.  Ayniqsa,  kartani  katta  yoki  kichik  masshtabda 
tasvirlashda  yoki  nusxa  olishda  kompyuter  yoki  fotonusxa  qurilmalaridan 
foydalanishni yengillashtiradi. 
Kartalar tez-tez mayda, o’rta yoki yirik masshtablar ko’rinishida ta’riflanadi 
(2.22-rasm).  Mayda  masshtabli  kartalar  katta  hududlarni  nisbatan  kichik 
o’lchamda  ko’rsatadi,  o’zida  kichik  tavsilotlarni  qamrab  oladi  va  ancha  taniqli 
bo’lgan katta qismlarni tasvirlaydi. Yirik masshtabli kartalar Yer yuzasining kichik 
hududlarining yirik tavsilotlarini ko’rsatadi va taniqli bo’lmagan kichik qismlarni 
aks  ettiradi.  Noqulaylikdan  qochish  uchun  1/2  nisbat  1/100  ga  qaraganda 


 
90 
kattaligini  esda  saqlang.  Kartalarda  qismlarni  tasvirlashda  1:25  000  dan  yirik 
bo’lsa,  yirik  masshtabli  kartalar  hisoblanadi.  O’rta  masshtabli  kartalar 
masshtabi1:25  000  va  1:250  000  bo’ladi.  Ayrim  kartalarda  1:250  000  li 
masshtabdan  kamroq  qismlar  tasvirlangan  bo’ladi.  Bu  tasnif  AQSH  Geologik 
tekshirish  ko’rsatmalarini  tushunishda  jamoatchilik  va  federal  boshqaruvi  uchun 
ko’p kartalar nashr etilgan. 
 

Download 4,76 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   99   100   101   102   103   104   105   106   ...   246




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish