Карташунослик мавзу: карталарни лойиҳалаш, тузиш ва нашр қилиш

Ўзбекистон республикаси
олий ва Ўрта махсус таълим вазирлиги
 
мирзо улуҒБек номидаги
Самарканд Давлат архитектука институти
 
КАРТАШУНОСЛИК

МАВЗУ:КАРТАЛАРНИ ЛОЙИҲАЛАШ, ТУЗИШ ВА НАШР ҚИЛИШ  

• Режа:
• 1. Карталарни яратиш босқичлари
• 2. Картани дастури ва уни ишлаб чиқиш
• 3. Карталарни тузиш
• 4. Картографияда муаллифлик хуқуқи
• 5. Карталарни яратишда аэрокосмик методлар

1. Карталарни яратиш босқичлари
Топографик ва умумгеографик карталар 2 хил йўл билан яратилади.
1. Далада бевосита геодезик асбоблар ёрдамида йирик масштабда топографик план олиш (съёмка) йўли билан карта тузиш.
2. Камерал (лаборатория ҳолатида) шароитда статистик маълумотлар ва картографик манбаларни қайта ишлаш ва генерализация қилиш асосида ўрта ва майда масштабли карталарни тузиш
Лойихада қуйидаги жараёнлар ўз ифодасини топади (6-жадвал):

Картани яратиш этаплари	Ишларни босқичларга бўлиниши	Ҳар бир этапдаги ишларни натижаси.
Лойиха-лаш	-карта талабларини аниқлаш ва хомаки дастурини тузиш; -манбаларни тўплаш, таҳлил қилиш ва бахолаш; -картада тасвирланаётган воқеа ва ҳодисаларни ўрганиш; -картани дастури (лойиҳаси) ни тузиш.	Картани дастури (ёки лойиҳаси)
Тузиш	-манбаларни тайёрлаш ва қайта ишлаш. -картани биринчи оригиналини яратиш (математик асосни яратиш, мазмунини манбалардан ўтказиш, уни генерализация ва тахт қилиш).	Картани оригинали (дастлабки нусҳаси)
Картани нашрга тайёрлаш	-нашр қилиш оригиналини ишлаб чиқиш (ёки оригиналларини); -полиграфия жараёнларга хизмат кўрсатиш бўйича ёрдамчи ишлар; -штрихли ва рангли намуналарни ишлаб чиқиш.	Нашр қилиш оригиналлари ва ёрдамчи макетлар
Нашр қилиш	-босма формаларини ишлаб чиқиш ва намуналарни олиш; -картани босиш (нашр қилиш).	Картани босилган оттисклари