Каримов А. А., Исломов Ф. Р., Авлоқулов А. З. Бухгалтерия ҳисоби

5-боб. Бухгалтерия ҳисобини ислоҳ қилиш ва такомиллаштириш
5.1. Бухгалтерия ҳисобини халқаро андозалар талаблари остида ташкил қилиш

Республикамиз мустақилликка эришган вақтдан бошлаб бозор иқтисодиѓти талаблари ва молиявий ҳисоботнинг халқаро андозаларига мувофиқлаштириш мақсадида бухгалтерия ҳисоби тизими босқичма-босқич ислоҳ қилиб келинмоқда, ушбу ислоҳотни иқтисодий, фуқаролик-ҳуқуқий соҳада юз бераѓтган жараѓнлар ва бухгалтерия ҳисоби бобида халқаро миқѓсда уйЃунлаштириш зарурияти тақозо этди.

Бозор иқтисодиѓти бухгалтерия ҳисоби фақат ҳисоб юритиш сиѓсати ва статистика вазифасини бажариб қолмасдан, балки манфаатдор томонларга тасарруфида мавжуд бўлган молиявий ресурслардан қандай қилиб яхшироқ фойдаланиш тўЃрисида холис ва асосланган қарор қабул қилиши учун хўжалик юритувчи субъектнинг фаолияти тўЃрисида ахборот тўплаш, уни қайта ишлаш ва узатиш воситасига айланди.
Ҳозирги пайтда бухгалтерлар ишига қўйиладиган талаблар тубдан ўзгармоқда. Бухгалтер корхона раҳбарига молиявий аҳволнинг барқарорлигини оширишга имкон берадиган йўлларни кўрсатиб бериши, иқтисодий таҳлил, умуман корхонанинг пул оқимлари ва молиясини бошқариш билан, яъни молиявий менежмент билан шуЃулланиши керак.
Бунинг учун, энг аввало, бухгалтерлар БҲМАларини ва ҳисоб ишларига оид меъЄрий-ҳуқуқий ҳужжатларни билишлари лозим. Ана шундагина бухгалтерия ҳисобини самарали ташкил қилишга эришиш мумкин.
Мавжуд халқаро амалиѓт бухгалтерия ҳисобини меъѓрлар ѓрдамида бошқаришнинг 4 даражали тизимини кўзда тутади.
Биринчи даража – қонун ҳужжатлари, масалан, «Бухгалтерия ҳисоби тўЃрисида»ги Ќонун.
Иккинчи даража – асосий қоидалар мажмуи, яъни бухгалтерия андозалари. Мазкур даражада бухгалтерия тушунчалари ва қоидалари шундай белгиланадики, токи улар бухгалтерия ҳисоби билан боЃлиқ шахслар томонидан бир хилда талқин этилсин.
Учинчи даража – турли идоралар томонидан турли тармоқлар ва умуман мамлакат бўйича ишлаб чиқиладиган, бухгалтерия ҳисобини юритиш бўйича хилма-хил услубий кўрсатмалар, тавсиялар.