Каримов А. А., Исломов Ф. Р., Авлоқулов А. З. Бухгалтерия ҳисоби

13.8. Даргумон қарзлар бўйича резервлар ҳисоби


Даргумон қарз - бу корхонага ўз вақтида келиб тушмаган ѓки келиб тушиши бўйича кафолат билан таъминланмаган дебитор қарзлар. Даргумон қарзлар бўйича резервлар ҳисобот даври охирида корхона дебитор қарзлари бўйича ўтказилган инвентаризация натижалари асосида ташкил этилади. Ташкил этиладиган резерв суммасининг миқдори қарздорнинг молиявий ҳолатига боЃлиқ равишда ва қарзнинг қисман ѓки тўлиқ келиб тушиш эҳтимолини инобатга олган ҳолда ҳар бир қарздор бўйича алоҳида аниқланади.
Даргумон қарзлар бўйича резервлар, одатда, корхона фойдаси ҳисобидан ташкил этилади. Ушбу турдаги резервлар Ўзбекистон Республикаси қонунчилигига асосан ташкил этилади.
Даргумон қарзлар бўйича резервлар ҳисобини юритишда 4910-«Даргумон қарзлар бўйича резервлар» ҳисобвараЃидан фойдаланилади. Ушбу ҳисобварақ контрактив бўлиб, унинг кредитида резервни ташкил этиш муомалалари акс эттирилса, дебетида ундан фойдаланиш кўрсатилади.
Даргумон қарзлар бўйича резервлар суммаси ташкил этилганида қуйидагича проводка берилади:
Д-т 9430-«Бошқа операцион харажатлар»
К-т 4910-«Даргумон қарзлар бўйича резервлар».
Даргумон қарзлар бўйича резервлар ҳисоби 11, 12, 15-журнал-ордерларда ва 16-қайдномада юритилади.


4910-«Даргумон қарзлар бўйича резервлар» ҳисобвараЃи бўйича ҳисобварақлар корреспонденцияси

№	Хўжалик муомалаларининг мазмуни	Ҳисобварақлар корреспонденцияси
		дебет	кредит
1.	Даргумон қарзлар бўйича резервлар ташкил этилди	9430	4910
2.	Берилган бўнаклар бўйича даргумон қарзларнинг ҳисобдан чиқарилиши	4910	4310
3.	Даргумон қарзлар бўйича резервлар ҳисобидан харидор ва буюртмачилар қарзларининг ҳисобдан чиқарилиши	4910	4010 4020
5.	Ҳисобот йилида фойдаланилмаган даргумон қарзлар бўйича резервлар суммаси келгуси йил фойдасига ўтказилди	4910	9390