Kardanli uzatma

Differensial turlari. Yo'l bo'lmagan yerlarda harakatlanishda avtomo­bilning yura olish qobiliyatini oshirish uchun majburiy blokirovkala-nuvchi differensial yoki o'z-o'zidan blokirovkalanuvchi differensial ishla­tiladi.
Majburiy blokirovkalash mohiyati shundan iboratki, bunda differen­sialning yetaklovchi element! (korpusi), blokirovka qilish paytida yarim o'q shesternasi bilan bikr (qo'zg'almas) holatda birikadi. Buning uchun masofadan boshqariladigan, tishli muftasi bo'lgan maxsus qurilma ko'zda tutilgan.
FA3-66 avtomobilida qo'llaniladigan yuqori ishqalanishda ishlaydigan (kulachokli) o'z-o'zidan blokirovkalanuvchi differensial 18.21-chizma, a, b shakllarda ko'rsatilgan. U ichki (5) va tashqi (6) yulduzchalardan hamda ularning kulachoklari orasiga joylashgan

O'z-o'zidan blokirovkalanuvchi differensial

suxariklar (3) va separatordan (4) iborat. Separator differensialning chap kosachasi bilan bir butun qilib yasalgan bo'lib, asosiy uzatmaning yetaklanuvchi shesternasi (2) bilan biriktirilgan. O'ng kosacha esa (chizmada ko'rsatilmagan) tashqi yulduzchani erkin qamrab turadi va chap kosacha bilan birgalikda differensial korpusini hosil qiladi. Differsntsial yulduzchalari o'zlarining ichki shlitsalari orqali yarim o'qlar (1) bilan biriktiriladi.
Avtomobil to'g'ri yo'ldan harakatlanganda va asosiy uzatmaning yetaklanuvchi shesternasi aylanganda suxariklar ikkala yulduzchaning mushtchalariga bir xil bosim bilan ta'sir etadi va ularni bir xil tezlik bilan aylanishga majburlaydi.
Agar g'ildiraklardan biri harakatlanishga qarshiligi katta bo'lgan yo'l yuzasiga tushib qolsa, u bilan bog'langan yulduzcha separatorga qaraganda kichik chastota bilan aylana boshlaydi. Shunda separatorda joylashgan suxariklar sekinlashayotgan yulduzcha mushtchalariga katta bosim bilan ta'sir ko'rsatadi va uning aylanishini tezlashtiradi.
Shunday qilib, suxariklarning yulduzcha mushtchalari bilan tutashgan joylarida yuqori ishqalanish hosil bo'ladi. Bu esa ikkala bir-biriga nisbatan tezliklarini keskin o'zgarishiga to'sqinlik qiladi va g'ildiraklar qariyb bir xil burchak tezligi bilan aylanadi. Suxariklarni mushtchalarga ko'rsatayotgan ishqalanish kuchi tufayli momentlarning qayta taqsimlanishi sodir bo'ladi. Tezlashayot-gan yuldu/chada ishqalanish kuchi aylanishga qarama-qarshi tomonga, orqada qolayotgan yulduzchada esa aylanish tomonga yo'nalgan bo'ladi. Orqada qolayotgan yulduzchada aylantiruvchi moment ortadi, tezlashayotgan yulduzchada esa ishqalanish kuchi momenti qadar kamayadi, natijada g'ildiraklarning shataksirashi bartaraf etiladi.